0

BEĞENDİM

4

Prof.Dr. Celalettin Yavuz Güvenlik Politikaları Uzmanı, Ağustos 2024

Birkaç gündür her ne kadar üslenmese de kuvvetle muhtemel İsrail’in katlettiği HAMAS’ın Lideri Haniyye olayı Türkiye’nin tek konusu haline geldi. Hatta yetkililerden “Filistin meselesi Türkiye’nin milli davası!” diyecek kadar çıtayı yükseltenler oldu. Bu konu üzerinde ayrıca durulacak ise de bugün emeklilerin feryadına ses verme ihtiyacı ağır bastı.

İktidar Emekliyi “Yük” olarak mı Görüyor?

Ak Parti iktidara geldiği zaman bizim meslekte (TSK, kıdemli albay) emekli maaşı, temsil tazminatı çıktıktan sonra görevdeki bir kıdemli albay maaşının %77’si civarındaydı. Gelinen günde %43’lere kadar düştü. Burada “Ne olacak çalışmıyor, boşuna devlete yük oluyor!” diye düşünenler olabilir. Cevabı şöyle verelim: Yaş haddinin sonlarına kadar çalıştıktan sonra emekliliklerde alınan maaşlar “Devletin bir lütfu” değil, çalışılan sürede maaşlarından kesilen primlerin karşılığıdır. Zaten emekliler ne lütuf ne de dini bayramlar öncesinde düşkünlere verilir gibi sunulan “seyyanen” harçlıkları kabul etmeyip harçlık değil, hak edileni istemektedirler.

Emekliler en azından 2018 yılına kadar bir yük olarak görülmüyordu. Yanlış Suriye politikası sebebiyle giderek sayısı artan sığınmacıların getirdiği yüke ilaveten, “FETÖ suçlusu” diye iktidara yakın medyaca şişirilen Rahip Brunson’ın ilk duruşması sonrası ABD’nin uyguladığı yaptırımlarla TL diğer para birimleri karşısında tepe taklak oldu. Ne hikmetse sonraki ilk duruşmasında Rahip beraat etti. Bu olayla ekonomi darbe yediğinde suçlusu emekliler değildi.

İkinci ve daha büyük darbe Ekim 2021’de Merkez Bankası Başkanı’nın “Bir gece ansızın görevden alınması” ile başladı. Ardından yetişmiş ekonomistlerin varlığına rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur!” anlayışında ısrarı hazineyi iflasın eşiğine getirdi. Bu yetmiyormuş gibi döviz kurlarıyla oynandı. “Kur Korumalı Mevduat” (KKM) adıyla gerçek bir ekonomi katili yaratılarak devlet daha da fakirleşirken Türkiye’nin sadece 2023’te KKM’den kaybı 27.5 milyar dolar olmuş. Bu kararları da emekliler almadı oysa.

2023 yılı genel seçimleri öncesinde “emeklilikte yaşa takılanlar” (EYT) adıyla dahiyane bir fikir daha ortaya atıldı. Bu popülist plana göre emekliliği hak edecek kadar çalışmadığı halde emekli olma hakkı verildi ve Hazine gene zarar etti. Tabii normal yaşta emekli olanların maaşları, “bu emeklilerin devlete yükü çok fazla!” denilerek, kırpıldı. Oysa hak etmediği halde EYT’lilere emeklilik hakkını lütfeden emekliler değildi.

“Önce Milletim ve Devletim (!)” Diyenlere…

Satın alma gücünün çok altında maaşa mahkum edilen emekliler perişan. Ekonomideki sıkıntının sebepleri arasında “Pandemi” ve “Rusya-Ukrayna savaşı” gösterilmeye çalışılsa da aslında esas gerçek, yeni ekonomi ekibi tarafından da zaman zaman belirtilmiş olduğu gibi genelde Ak Parti iktidarının yanlış ekonomi politikalarıdır. Çünkü savaş halindeki bu ülkelerde bile enflasyon Türkiye’deki kadar yüksek değildir.

İktidarın bozduğu ekonomiyi düzeltmek için kendi içlerinden çıkan yeni ekonomi ekibinin Türk ekonomisini düzlüğe çıkarması en büyük arzudur. Çünkü devlet düzlüğe çıkarsa, emeklilerin feryadı tekrar dikkate alınır diye düşünülmektedir. Ancak son bir gelişme var ki, bu konudaki endişeleri arttırdı. Muhalefetin “vergi vermeyen şirketler hakkında soruşturma açılması” gerektiği yönündeki teklifi, Cumhur İttifakı’nın oyları ile TBMM’de reddedilmiş.

İşte burada özellikle “Önce milletim ve devletim!” diye çok veciz bir ifadeyi siyasi literatüre kazandıran MHP Lideri Bahçeli’den farklı bir yol beklenirdi. Bu teklif muhalefetten bile gelmiş olsa milletin ve devletin lehine olduğu açık. Türkiye’nin savunma sanayiine büyük katkılar veren ASELSAN, ROKETSAN gibi firmalar ile OYAK’ın bağlısı şirketler bile vergide kusur etmez iken, emeklilerin maaşlarının kırpılmasına sebebiyet veren bu şirketlerin özellikleri nedir? Keşke burada “Milleti yaşat ki, devlet yaşasın!” diyen Şeyh Edebalı akla gelebilseydi.

Sonuç itibariyle emekliler hala devletin sırtında yük olarak görünmekte, millet yerine bazı şirketler “fevkalade müsamahaya mazhar olunmaktadırlar!” Emekliler örgütlenemez mi sizce?