0

BEĞENDİM

0

Ferhat ÜNLÜ – 22 Ağustos 2023

Geçtiğimiz yılın Öğretmenler Günü, yani 24 Kasım 2022’de Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın, yani ‘Amerikan MİT’i CIA’in Operasyonlardan Sorumlu Başkan Yardımcısı David Marlowe, bir üniversite etkinliğinde örgütün meşhur yıldız üstü kartal amblemini kaldırıp gösterirken şu cümleyi kurdu:

“Ukrayna Savaşı’ndan bıkmış, stajyer casusluk yapacak Ruslar arıyoruz.”

Bu açıklamayı, CIA’in Langley’deki ana karargâhına trafiğin durumuna göre en fazla yarım saat mesafedeki George Mason Üniversitesi’ndeki bir etkinlikte yaptı.

Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı’na çalışacak stajyer casusları dünyanın her yerinde aradıklarını söyledi CIA Başkan Yardımcısı. Hatta nedense casusluk ile birlikte dünyanın en eski iki mesleğinden biri kabul edilen ‘hayat kadınlığının’ Amerikan argosunda (slang) kullanılan metaforik anlatımına da başvurdu Marlowe ve “We are open for business” dedi.

Düz çeviriyle ‘işe’ ya da ‘işbirliğine açığız’ şeklinde tercüme edilecek bu kalıp; daha çok meslek hayatı, ‘hayat kadınlığı’ olanları ya da hafifmeşrep kadınları ifade etmek için kullanılan bir argo deyim. Buyur burdan yak! Ve ayrıca Amerikan İngilizcesinin yerine göre ne kadar cinsiyetçi olabildiğinin de bir karinesi.

Üstelik bunu; kameralar, dolayısıyla kamuoyu önüne ilk kez çıktığı bir etkinlikte yaptı Marlowe. Kamuoyu önüne çıkmaya da tatlı rekabet içinde oldukları Birleşik Krallık Harici İstihbarat Teşkilatı MI6’in, Avrupa ülkelerinin bu yıl 400 Rus görevliyi casusluk şüphesinden ötürü sınır dışı ettiği bilgisini sızdırmasından sonra karar vermişti.

Amerikan kara romanının öncü isimlerinden biri, hatta birincisi olan Raymond Chandler’ın meşhur dedektif karakteri Philip Marlowe’un soy adaşı olan CIA yöneticisi David Marlowe, özellikle Rus espiyonaj operasyonları konusunda ihtisas sahibi. Uzun yıllar bu alanda çalıştı. Marlowe’un, CIA’e çalışmayı kamuoyu önünde özendirmeye böylesine ihtiyaç duydukları başka bir dönem hatırladığını sanmıyorum. ‘Ajan toplamak’ için basın toplantısı yapmasından belli. Bu açık ajan çağrıları; ABD’nin, Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan başlayarak Rusya ile girdiği son dönemdeki tüm vekâlet mücadelelerinde hedeflediği randımanı alamadığını gösteriyor.

Türkiye, Dehşet Dengesi’nin istinat noktası

Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ile Rusya Federasyonu arasında âdeta Soğuk Savaş öncesindeki Dehşet Dengesi’ni andıran mevcut tekinsiz dengenin güç değil, hak ile belirlenmesini temin edecek tek ülke. Bunu; şu sıralar Rusya’nın, Batı aleyhine kimi haklı serzenişleriyle askıya alınan Tahıl Koridoru anlaşmasında ziyadesiyle gördük. Rusya; tahılın, açılan koridorla gerçekten ihtiyacı olan fukara ülkelere değil, Batı’ya gittiğini gerekçe göstererek anlaşmada deyiş yerindeyse ‘pause’a bastı.

Bunda ABD ve İngiltere, yani Anglosakson paktı başta olmak üzere NATO ileri gelenlerinin, Ukrayna Savaşı için, tarihte Soğuk Savaş döneminde bile görülmemiş istihbari yöntemlere başvurmasının da etkisi var. David Marlowe denen zatı muhterem boşuna “We are open for business” demiyor!

Bu noktada Türkiye; Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile birlikte zamanımızın en tecrübeli lideri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın diplomasi stratejisini uyguluyor. Savaşın başladığı Şubat 2022’den beri…

Ne var ki Türkiye’nin hakkı savunma kararlılığı, henüz misal Erdoğan’ın “Dünya beşten büyüktür” sloganıyla özetlediği yerleşik Birleşmiş Milletler ve NATO yapısını dönüştürme gücüne erişmiş değil. O yol üzerinde yürüyoruz, ama daha gidecek mesafe var.

Erdoğan’ın, 23. MİT Müsteşarı’yla ilgili 2023 stratejisi

İşte bu yolda Erdoğan’ın en çok güvendiği isim 13 yıl boyunca Milli İstihbarat Teşkilatı’nı yönettikten sonra Dışişleri Bakanlığı’na getirdiği Hakan Fidan.

Erdoğan’ın, 23. MİT Müsteşarı, şimdinin Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la ilgili 2023 stratejisi; BM ve NATO’yu yanlıştan doğruya yönlendirme ana fikrini de kapsıyor. Rusya Federasyonu’nun, BM Güvenlik Konseyi’nde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni kınama kararını veto etmesi bunun bir tezahürüydü mesela.

Erdoğan; başbakanlığı döneminden bu yana genç, güvendiği bürokratlara büyük sorumluluklar vererek onları önemli görevlere getiren bir lider. Bunların başında gelen Hakan Fidan 42 yaşında MİT Müsteşarı olmuştu. TİKA (Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı) Başkanlığı’na atandığında ise henüz 35 yaşındaydı.

Erdoğan’ın kendisi de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olduğunda henüz 40 yaşındaydı. Dolayısıyla genç yaşta sorumluluklar almış ve kadroculuğun önemini siyasi hayatının başından beri tecrübe etmiş bir lider olarak kadro meselesine daima önem verdi.

Teşbihte hata olmaz; CIA, Rus vatandaşlarını amiyane bir üslupla “We are open for business” diye devşirmeye çalışırken Türkiye, tahılın Afrika ülkelerinden başlayarak ihtiyaç sahibi ülkelere ulaştırılması, savaşın mümkünse sonlandırılması, eğer kısa vadede mümkün değilse bile bir dünya savaşına evrilmemesi için elinden geleni yapıyor.

Geçtiğimiz yüzyılda birinci savaşa istemeye istemeye, ama mecburen girdik ve topraklarımızı kaybettik. İkinci savaştan pasif direnişle, haklı olarak uzak durduk. Bu yüzyılda olası üçüncü savaşı ise Erdoğan’ın liderlik gücü ve diplomasi/istihbarat yeteneklerimiz ve tecrübelerimizle önleme ihtimalimiz var.

Türkiye’nin içinde olduğu bütün diplomatik süreçleri bu ana fikir ekseninde okumamız gerekiyor.

Bu yazı, World of Türkiye’deki ilk yazım. Bundan sonra inşallah haftada bir gün bu köşede bulaşacağız. Bu vesile yayın hayatına yeni başlayan World of Türkiye’ye başarılar, WT’nin Genel Yayın Yönetmeni dostum Reşit Kemal As ve ekibine de kolaylıklar diliyorum.