0

BEĞENDİM

0

Uzman Klinik Psikolog Rabia YAVUZ – 17 Nisan 2024

Üsküdar Belediyesi’nin daveti üzerine geçtiğimiz Kasım ayında Altunizade Kültür Merkezinde ilk söyleşimizi yapmıştık geçen yıl. Üsküdarlı komşularımın yoğun ilgisi sayesinde keyifli bir söyleşi yapınca devamı da talep edildi.

Son programımızı ise Minimalizm yani sadeleşme üzerine yapmayı planlamıştık lakin 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden sonra söyleşimiz iptal edildi. Böylece bir söyleşi konusu saklı kalmış oldu bizde.

Psikiyatrist Prof. Dr. Kemal Sayar ile kaleme aldığımız Kendi Özünü Bil kitabında da yer alan sadeleşme meselesi benim için yeni bir konu değil. Hatta sosyal medya adresi olarak kullandığım Instagram’da da bu meseleye yer vermiştim önemsediğim için.

Öğrencilik hayatım boyunca bir valiz eşliğinde yurtlardan yurtlara, ülkelerden ülkelere seyahat ettim ve sade yaşamın hem mümkün hem de çok özgürleştirici olduğunu tecrübeyle öğrendim. Öğrencilik hayatımdan sonra ise çok küçük bir dairede yaşamaya başlayınca da bu tecrübenin faydalarını tekrar deneyimledim.

Jean Baudrillard, günümüzde mutluluk arayışının üzerine kurulu bir tüketim kültürünün varlığından bahsediyor. Sürekli mutluluk vaadi ile yeni bir şeyler pazarlanıyor bize. Bu yüzden üretimin ve tüketimin çok hızlı olduğu bu çağda sade bir yaşam sürebilmek için birçok ayartıcıya karşı koymamız gerekiyor.

Bu karşı koyuş kolay değil zira küresel sermayenin durmaması, yaşaması ve hatta semirmesi için tüketim devam etmeli ve artırılmalı. Kapitalizmin hayatta kalabilmesi için ise mutsuz insanlara ihtiyaç vardır. Mutsuzluğunu gidermek için sürekli tüketmeye ihtiyaç duyacak insanlara. “Gerçekten buna ihtiyacım var mı?” sorusunu sormayacak insanlara.

Tüketerek, biriktirerek içindeki boşluğu doldurmaya çalışanlarımızın ise içindeki boşluk bırakın dolmayı daha da büyüyecektir. Alışveriş, merkezi ihtiyaçlardan arzulara kaydığında sürekli yeni arzular yaratılabilir. Reklamların bu yeni arzuların yaratılmasındaki rolü çok büyüktür. John Berger bu duruma işaret edenlerden biridir: Reklam imgesi alıcıdan, aslında onun kendisine karşı duyduğu sevgiyi çalar; sonra da bu sevgiyi ona, alacağı ürünün fiyatına yeniden satar. Çok hazin değil mi? Önce içimizde sürekli madde ile doldurabileceğimizi sandığımız büyük boşluklar açılır sonra o boşlukları sürekli yenilenen ve pahalılaşan ürünlerle doldurmak zorunda hissederiz. Deniz suyuyla susuzluğunu dindirmek isteyen kişiler gibi. Sonuçta daha da çok susar ve o çaresizliğin içinde etrafımız eşyalarla dolarken biz kurumaya devam edem ederiz.

Hegel’in dediği gibi “Sade olan basit değildir ve sadelik yoksunluktan değil bilinçli bir tercihten kaynaklanır”. Bilinçli tercihe yapılan vurgu çok kıymetlidir zannımca. Bizi susatan ve sürekli yeni vahalar peşinde koşturan bu çarkın içinden çıkabilmek ve içimizdeki gerilim ve boşluklara yatıştırıcılara sürüklenmeden bakabilmek için bilincimizin gelişimine ihtiyacımız var. Belki bu sayede psikolojik gelişimimizin önündeki zincirleri fark edebilir, ağırlık ve fazlalıklarımızdan kurtuldukça hafiflerken özgürleşebiliriz de.