0

BEĞENDİM

1

Prof.Dr. Celalettin Yavuz Güvenlik Politikaları Uzmanı, Aralık 2023

Bir önceki bölümde ilk Siyonist Kongresi ve yeni Yahudi yurdu olarak Filistin’in seçilmesi konusu ele alınmıştı. Bu bölümde Siyonizm’in bir millet şeklinde tanımladığı Yahudi toplumunu dünya tarihine ve siyasetine entegre etmek, Yahudilerin sürgün hayatındaki sorunları sona erdirmek üzere Filistin’e toplu Yahudi göçünün hedeflenmesi ile yoğunlaşan devletleşme çalışmaları ele alındı.

Herzl’in ‘Yahudi Devleti’ni Kurdum’ Dediği Gizli Notları

İlk Siyonist Kongresi’nde nihai hedefi gerçekleştirmek için alınan ilave kararlar da şöyle idi: “İleride doğması beklenen ‘İsrail’in bir nevi öncü hükümeti fonksiyonunu yürütecek “Dünya Siyonist Örgütü”nün kurulması. Dışişleri Bakanlığı görünümünde bir Faaliyetler Komitesi teşkil edilmesi. Siyonist politikayı yönlendirecek daimi bir liderlik hizmeti için bir Yönetim Kurulu oluşturulması. Dünya Siyonist Örgütü liderliğine Herzl’in getirilmesi. Siyonist kongrelerin her yıl yapılması.”

Nihai hedef tutanaklara geçirilirken, o dönemde Yahudilerin çoğunluğunun bir “Yahudi Devleti” fikrine karşı olmalarından hareketle ve bunların tepkisini doğrudan çekmemek maksadıyla esnek bir kelime olan “Heimstaette” (Çiftlik evi veya Malikhane) kavramının kullanılmasına özen gösterilmişti. Böylece henüz Siyonizmi benimsememiş Yahudilerin, siyasi Siyonizm aleyhinde faaliyet göstermemeleri maksadıyla özenle seçilen bu kavram, gelecekte siyasi hedeflerin gerçekleşmesine paralel olarak “Yahudi Devleti” şeklinde kesin bir ifade ile yorumlandı. Kongre sırasında Herzl bu ifade konusunda “Endişe etmeye gerek yoktur. Halk onu her nasılsa ‘Yahudi Devleti’ şeklinde telaffuz edecektir!” diyerek endişeleri gidermişti.

İlk Siyonist Kongre sonrasında Herzl anı defterine şöyle yazmıştı: “Ben de bir Yahudi devleti tesis ettim. Ben bunu bugün yüksek sesle söylesem bütün dünyadan bir kahkaha tufanı yükselir. Fakat bundan beş sene sonra belki elli sene sonra ise muhakkak herkes bunun böyle olduğunu anlayacaktır!” Herzl’in yazdıkları kehanetin çok ötesinde ve kesin bir hedeft. Çünkü belirtmiş olduğu gibi ilk kongreden 50-51 yıl sonra İsrail devleti kurulacaktı.

İlk Siyonist Kongresi Sonrası Gelişmeler

İkinci Siyonist Kongresi Ağustos 1898’de gene Basel’de yapıldı. Örgütün mali durumu ile Filistin üzerine hazırlanan raporunun görüşüldüğü kongreye katılan 349 delege arasında Chaim Weizmann, Nahum Sokolow, Colombia Üniversitesinden Prof. Richard Gottheil, Amerikalı Reformist Haham Stephen Wise, İngiltere Başhahamı Moses Gaster, Norman Bentwich, Leopold Greenberg gibi geleceğin Siyonist liderleri de vardı. Örgütün ekonomi politikasını desteklemek maksadıyla başlangıç sermayesi 2 milyon pound olan bir banka kurulması kararı alındı. Kongrenin 3 yıl sonrasında bu bankaya bağlı olarak 16.000 pound sermaye ile “İngiliz-Filistin Şirketi” (Anglo-Palestine Company) şirketi kuruldu. Ticari görünüm altındaki şirketin amacı Filistin’de Yahudi yerleşimcilerine toprak alım-satımını düzenlemekti. Filistin’deki ilk şubesi Temmuz 1903’te Yafa’da açıldı.

Theodor Herzl’in Sultan Abdülhamit’le Görüşme Öncesi Hazırlıkları

Herzl, o dönem İstanbul’da büyükelçi olan Polonyalı soylu Kont de Newlinsky vasıtasıyla temas kurduğu Sultan Abdülhamit’le görüşmek maksadıyla 1896-1902 yılları arasında İstanbul’a beş sefer yapmıştı. Herzl, İstanbul seferi öncesi hazırlıklarında II. Abdülhamit’e yurtlarının sınırını, “Kuzeyde Kapadokya Dağlarından, güneyde Süveyş Kanalına kadar olan alanı kapsamalıdır, Davud ve Süleyman’ın Filistin’i olmalıdır!” diye beyan etmişti.

Bu sınırlar daha sonra İsrail’in kurulmasında rol alan Ben Gurion ve diğer İsrailli yetkililerce de sıkça tekrarlanarak bir slogan haline getirildi. Yani o dönemde bile bu sınırlar sözde Kitab-ı Mukaddes’teki “Vaat Edilmiş Topraklar”i gösteren coğrafya idi. Üstelik bu coğrafya en eğitimsizinden liderlerine kadar her Siyonist’in adeta genlerine işlemiş bir ülkü gibiydi!

(Not: Yazı dizisi “Yahudiler Mazlum mu Suçlu mu?- 13” ile devam edecektir.)