Doğal sağlık için tercih edilen en popüler sirke türü olan elma sirkesinin, birçoğu bilimsel kanıtlarla desteklenen pek çok faydası bulunmaktadır. Elma sirkesinin sağladığı yararlar arasında; kilo kaybını hızlandırma, kolesterol seviyelerini düşürme, enfeksiyonlarla mücadele etme, kan şekerini kontrol altına alma ve diyabetin diğer belirtilerini hafifletme gibi önemli etkiler yer almaktadır.
Evde Elma Sirkesi Nasıl Yapılır?
Elma sirkesi, iki aşamalı bir süreçle üretilir. İlk olarak, ezilmiş elma ve kabukları mayalanmaya bırakılır. Mayalanma sürecinde, elma içerisindeki şekerler alkole dönüşerek fermente olur. İkinci aşamada, elde edilen alkol çözeltisine bakteriler eklenir. Bu bakteriler, ileri fermantasyon sürecini başlatarak alkol çözeltisini elma sirkesinin temel bileşeni olan asetik asit ve diğer şeker asitlerine çevirir.
Organik, filtrelenmemiş elma sirkesi, ürüne bulanık bir görünüm kazandıran ve “sirke anası” olarak adlandırılan protein, enzim ve yararlı bakterilerin bir karışımını içerir. Sirke anası, aynı zamanda sirke fermantasyonunda kullanılan bir tür maya olarak işlev görür. Bazı otoriteler, sirke anasının sağlık yararlarının çoğunda etkili olduğuna inanmaktadır; ancak şu anda bu iddiayı destekleyecek yeterli çalışma bulunmamaktadır.
Elma Sirkesi Kullanım Alanları
Elma sirkesi, yemeklerde, salata soslarında ve turşularda gıdaların muhafazasında koruyucu bir madde olarak sıkça tercih edilir. Düzgün kullanıldığında oldukça faydalı olmasına rağmen, aşırı tüketimi istenmeyen etkilere neden olabilir. Ayrıca, elma sirkesi cilt ve saç bakımında da sıkça kullanılmaktadır.
Elma Sirkesi Nasıl İçilmelidir?
Elma sirkesi, içeriğindeki asitlik sebebiyle direkt olarak tüketilmesi tavsiye edilmeyen bir sıvıdır. Saf elma sirkesinin mide ve yemek borusuna zarar verebilecek bir etkisi olabilir. Bu nedenle elma sirkesi, yemeklerle karıştırılarak veya suyla seyreltilerek kullanılmalıdır. Bu doğrultuda, suya veya çaya eklenen 1 ila 2 yemek kaşığı sirke ile tüketmek daha sağlıklı bir seçenek olacaktır.
Elma Sirkesinin Faydaları Nelerdir?
Elma sirkesinin tip 2 diyabetli bireylerde belirtileri kontrol altına alma konusundaki önemli faydası, hastalığın seyrini etkileyen yüksek kan şekeri seviyelerini düşürmedeki etkileridir. Tip 2 diyabet, vücut dokularının insüline direnç göstermesi veya insülin üretimindeki azalma nedeniyle kan şekeri seviyelerinin artmasıyla karakterizedir. Tedavinin temel hedefi, kan şekerini normal aralıklarda tutmaktır ve bunu başarmanın en etkili yolu işlenmiş şekerlerden kaçınmaktır. Elma sirkesinin kan şekerini düşürmedeki güçlü etkisi bilinmektedir.
Araştırmalar, sirkenin kan şekeri ve insülin seviyeleri üzerinde birçok fayda sağladığını göstermektedir. Yapılan çalışmalar, yüksek karbonhidratlı bir öğün sırasında elma sirkesi tüketmenin dokuların insülin duyarlılığını %19 ila 34 oranında artırdığını ve kan şekeri düzeylerini belirgin şekilde azalttığını göstermektedir. Bu nedenle, sirke; şeker hastaları, gizli şeker hastalığı olanlar ve kan şekerini düşük tutmak isteyen kişiler için faydalı olabilir. Şeker hastalığı olan kişiler, sirke tüketerek kullandıkları ilaç miktarını azaltabilirler.
Araştırmalar beklenmedik bir şekilde, sirkenin kilo kaybına yardımcı olabileceğini göstermiştir. Sirke, tokluk hissini artırarak bireyin daha az kalori tüketmesine katkı sağlar. Örneğin, yüksek karbonhidratlı bir yemeğin yanında sirke tüketildiğinde, doygunluk hissi artar ve geri kalan gün boyunca 200-275 kalori daha az alınır. Aşırı kilolu 175 katılımcıyla yapılan ve 3 ay süren bir çalışmada, günlük olarak tüketilen elma sirkesinin miktarıyla orantılı olarak, karın bölgesindeki yağların azalmasına ve kilo verme sürecinin hızlanmasına yardımcı olduğu bulunmuştur. Araştırmaya katılanların arasından;
Elma sirkesi tüketenler arasında günlük 15 ml (1 yemek kaşığı) kullananların ortalama olarak 1.2 kilogram kaybettikleri gözlemlenirken, 30 ml (2 yemek kaşığı) kullananların ise 1.7 kilogram kaybettiği belirlenmiştir.
Düzenli sirke tüketimi kan trigliserit seviyelerini, kolesterolü ve kan basıncını düşürerek kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltabilir. Ayrıca, sirke bazı kanser türlerinde kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatabilir ve tümörleri küçültebilir.
Elma sirkesi, bakteriler dahil olmak üzere çeşitli mikroorganizmaların etkisiz hale getirilmesine yardımcı olabilir. Geleneksel olarak, tırnak mantarı, saç biti, siğil ve kulak enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılmıştır. İki bin yıl önce yara temizliği için sirke kullanan modern tıbbın babası Hipokrat’tır. Ayrıca, sirke gıda koruyucu olarak da kullanılır. Yapılan araştırmalar, bakterilerin (örneğin, E. coli gibi) gıdalarda üremesini engelleyerek yiyecek maddesinin bozulmasını önlediğini göstermektedir. Bu nedenle, bazı yiyecekleri korumak ve bozulmadan saklamak için doğal bir yol arayanlar elma sirkesine başvurabilirler.
Elma Sirkesinin Cilde Faydaları
Doğal cilt bakımını tercih edenler için, elma sirkesi oldukça popüler bir seçenektir. Elma sirkesinin etkinliği büyük ölçüde içerdiği asetik asit ve malik asit gibi meyve asitlerine dayanmaktadır. Fermantasyon süreci sırasında oluşan asetik asit, antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahiptir. Bu nedenle, elma sirkesi akne tedavisinde kullanılabilir, çünkü aknenin oluşumunda bakteriler önemli bir rol oynar.
Yaş ilerledikçe, cilt doğal olarak elastikiyetini kaybeder ve kırışıklıklar meydana gelir. Erken kırışıklıkları en aza indirmenin yollarından biri, cildi düzenli olarak bakımlı tutmaktır. Elma sirkesi cildi sıkılaştırıcı etkisiyle bilinir, bu da düzenli kullanıldığında cildin elastikiyetini koruyabilir ve kırışıklıkların oluşumunu engelleyebilir.
Et benleri genellikle zararsız cilt büyümeleridir, ancak bazen estetik açıdan rahatsızlık verebilirler. Elma sirkesi, et benlerine düzenli olarak uygulandığında kuruyarak düşmelerine yardımcı olabilir.
Elma sirkesinin güneş yanığını önlediğine veya tedavi ettiğine dair kanıtlar henüz mevcut değildir. Ancak, sirkeyi suyla seyrelterek hafif güneş yanıklarına sürmek rahatlama sağlayabilir.
Cildin soyulması işlemi, yaşlı veya ölü cilt hücrelerinin temizlenmesini sağlayan önemli bir cilt bakım adımıdır. Peeling işlemi kimyasal veya fiziksel olarak gerçekleştirilebilir. Elma sirkesi, kimyasal peeling uygulamalarında kullanılabilen malik asit gibi bir meyve asidi içerir. Elma sirkesindeki malik asit, cildin en üst tabakasını soyarak cildin yenilenmesine yardımcı olabilir.
Elma Sirkesinin Saça Faydaları Nelerdir?
Elma sirkesinin saç bakımında birçok faydası bulunmaktadır. Saç bakımı için en uygun kullanım şekli, şampuanlama işleminden sonra saç kremi olarak kullanmaktır. Saçlarınızı yıkadıktan sonra, bir su bardağı suya bir çay kaşığı elma sirkesi ekleyin ve saçlarınızı bu karışımla durulayın. Saç derisine 1-2 dakika masaj yaparak elma sirkesinin etkisinin artmasını sağlayın. Elma sirkesi, saçların pH seviyesini dengeleyerek saçları daha yumuşak ve parlak hale getirir. Ayrıca, elma sirkesinin saça faydaları şunlardır:
• Kepek oluşumunu önler.
• Saç derisini temizler ve arındırır.
• Saçları yumuşatır ve parlaklık kazandırır.
• Saçların daha hızlı uzamasına katkı sağlar.
• Saçların daha güçlü ve sağlıklı olmasını destekler.
Elma Sirkesinin Yüze Faydaları Nelerdir?
Elma sirkesi, cilt bakımında tonik olarak, yüz yıkama suyu olarak ve hatta leke tedavisi için kullanılabilmektedir. Yüz temizleyici olarak tercih edildiğinde, cildi ve gözenekleri derinlemesine temizlemenin etkili bir yoludur. Yüzü günlük olarak suyla seyreltilmiş elma sirkesiyle yıkamak, yağ, kir ve ölü cilt hücrelerine ait kalıntıların giderilmesine yardımcı olur. Elma sirkesi, doğal bir cilt toniği olarak da kullanılabilir. Toniğin cilt bakımındaki rolü, cildi bakterilerden ve diğer yabancı maddelerden arındırıp gözenekleri sıkılaştırmaktır.
Cilt toniği olarak kullanılabilecek tarif şu şekildedir:
1 ölçü elma sirkesi 2 ölçü arıtılmış su
Cildi temizlemek için bir yüz yıkama suyu kullandıktan sonra, bu karışım yüze bir pamuklu ped veya pamuk parçası ile uygulanabilir. Karışımı cilde eşit bir şekilde püskürtmek için bir sprey şişesi de kullanılabilir. Bu tonik özellikle yağlı ve akneye meyilli ciltler için daha uygundur. Eğer hassas bir cilde sahipseniz, karışımı kullanmadan önce daha fazla seyreltebilirsiniz. Elma sirkesi, ayrıca asidik özelliği nedeniyle retinoik asit gibi diğer asidik cilt bakım ürünleriyle birlikte kullanılmamalıdır.
