0

BEĞENDİM

1

Prof. Dr. Celalettin Yavuz Güvenlik Politikaları Uzmanı, 28 Kasım 2023

İsrail’in Gazze Şeridi’ne 7 Ekim 2023’ten itibaren başlattığı saldırının ardından son zamanlarda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) bölgesinde de savunma önlemleri alınması konusunda yardımcı olduğu gözler önüne serilmeye başlandı. Kasım 2023’ün ikinci yarısında özellikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’den sesler yükselmeye başladı. Ulusal Birlik Partisi Milletvekili Dr. Hasan Küçük, İsrail’de Netanyahu Hükümeti’nin GKRY’ye, İsrail’in ünlü hava savunma sistemi Demir Kubbe’yi (IronDome) inşa etmeye başladığını dile getirdi. İsrail GKRY’nin savunmasına katkı sağlamak maksadıyla ayrıca Markeva tankları ile füze rampaları dahil silah desteğinde de bulunacak. GKRY’nin de bu yeni silahlanma/savunma projesi için bütçeden 900 milyon dolarlık gizli ödenek ayırdığı da ileri sürüldü. Bu sebeple Kıbrıs’ta İsrail eliyle istikrarsızlaştırılan siyasi ve silahlanma ele alındı.

Geçen haftanın bir diğer gelişmesi de son zamanlarda KKTC’de Yahudilerin artan sayıda torak almakta oldukları üzerineydi. KKTC’de toprak alan bu Yahudiler çoğunlukla Rus, Alman, İngiliz, ABD, Türkiye ve hatta İran pasaportu taşıyorlardı. Bu durumu I. Dünya Harbi sonrası Filistin’e göçerek toprak satın alan Siyonistlerin yeni bir kolonileşmesi olarak değerlendirip endişe edenler de var. Hele de Yahudilerin kutsal kitapları Tevrat’ta yazdığını bahane ettikleri “Vaat edilmiş topraklar” içerisinde Kıbrıs’ın da bulunduğu düşünüldüğünde hiç de haksız sayılmazlar. Bir diğer tehlikeli boyut da KKTC’deki bu yeni yerleşimci Yahudi şirketlerin “ranta dayalı bir sistemle Kıbrıs ekonomisini çökertebilecekleri” endişesidir.

Güney Kıbrıs’ta Silahlanmayı Tetikleyen Gelişmeler

Kahramanmaraş depremleri öncesinde Türkiye ile Yunanistan’ın gerilim yaşadığı Ağustos 2022 ayında İsrail’in GKRY’de savunmaya destek vereceğini bildiren Yunan basını, İsrail yapımı hava savunma bataryalarının Kıbrıs’ta Türk tehdidine karşı korunmak için kullanılacağını yazmıştı. Buna göre İsrail, kendi hava savunmasını sağlayan Demir Kubbe hava savunma sistemini bölgesel müttefiki GKRY’ye de satmak istiyordu. Kathimerini gazetesinde yayımlanan bir rapora göre, Demir Kubbe’nin satın alınması için hükümetin kararlı olduğunu söyleyen GKRY Savunma Bakanlığı, İsrail’le anlaşmalar imzalamıştı.

Demir Kubbe, KKTC’den veya Türkiye’den GKRY’ye gelecek, insansız hava araçları da dahil tehdit teşkil eden hava unsurlarına karşı kullanılacaktı. Rapora göre bu yeni hava savunma sistemi 70 km’lik menzili ile tüm adayı kapsayabilecek imkan ve kabiliyetlere sahipti.

GKRY’nin silahlanma gayretleri, son yıllarda Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları konusunda Türkiye ile yaşanan anlaşmazlık üzerine artış kaydetti. 2020’ye kadar yıllık 100 milyon avroluk savunma harcamasını 2021’de 143, 2022’de ise 180 milyona çıkaran GKRY, silahlanmaya Fransa’dan240 milyon avro değerindeki Exocet ve Mistral füze alımıyla başladı. Helikopter ve savaş gemileri siparişi de verilen Fransa, GKRY silahlı kuvvetlerine kendi askeri okullarında eğitim de vermektedir. Fransa ile evveliyatı 2007’ye kadar dayanan, 2019’da hızlanan ancak Covid-19 sebebiyle Fransız deniz üssünün Larnaka kentinin Mari (Tatlısu) bölgesinde kurulmasıyla ilgili görüşmelere Nisan 2023’te tekrar başlandı.

Daha sonra da ABD, 1987 yılından beri GKRY’ye silah ambargosu uygulayan ABD, GKRY’nin ‘Kara para aklama konusunda iş birliği yaptığı’ gerekçesiyle Eylül 2022 sonlarında bu ambargoyu kaldırarak, GKRY’nin silahlanmasının önünü daha da açtı.

Rumların Silahlanmasına Karşı Türkiye Ne Yapıyor?

Rum tarafının bu faaliyetlerine karşılık KKTC’nin savunmasında önemli bir yeri olan Türk kolordusunun takviye edilmesi de planlandı. Türkiye, önce Geçitkale Havaalanı’nı İHA/SİHA’ların kullanımına açtı. Ardından Aralık 2019’da ise KKTC’de Gazimağusa’ya 35-40 km uzaklıktaki İskele Boğazı çevresinde deniz üssü kurulacağı duyuldu. 20 Kasım 2023’te ise Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu, İskele’de yeni bir üs kurulduğunu ve burada daimi olarak konuşlanılacağı bilgisini verdi.