Halep: Bu Savaş Kimin Savaşı? – Hüseyin Alemdar

Hüseyin ALEMDAR – 29 Kasım 2024

Suriye Milli Ordusundan (SMO) bazı gruplarla Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) güçleri Esad rejimi ve İranlı gruplar tarafından kontrol edilen Halep’e operasyon düzenliyor. İsrail-Hizbullah arasında Lübnan’da yapılan ateşkes anlaşmasına günler kala Suriye’nin kuzeyindeki bu bölge hareketlenmeye başlamıştı. İsrail-Hizbullah ateşkesinin ardından ise Suriyeli muhaliflerin hücumu başladı.

NEDEN ŞİMDİ HALEP’E YÜRÜYORLAR?

İsrail Lübnan’ın güneyine kara saldırıları düzenlediği yaklaşık 2 aylık süreçte bölgede 14 beldeyi işgal girişiminde bulundu. Başkent Beyrut defalarca havadan bombalandı. Hizbullah bu saldırılarda Başta Hasan Nasrallah olmak üzere neredeyse bütün liderlerini kaybetti. Lübnan Hizbullahı Litani Nehri’nin güneyinde devam eden cephe savaşında Suriye Hizbullahından ve milis güçlerle takviye edildi. İsrail zaman zaman o nedenle Halep’i ve güneye inen yolları bombaladı. Güneye, Lübnan’a ve İsrail sınırına inen milisler ateşkes anlaşmasının ardından Halep’e dönüşe geçmeye başladı.

SAVAŞ SAHASINDA NE OLUYOR?

SMO ve HTŞ güçleri işte bölgede askeri varlığın seyreldiği böyle bir ortamda düğmeye bastı. Halep’in güneybatısından ve güneyinden 2 ayrı cephe açıldı. Aslında ilk hedef Rejim’in ve İranlı grupların İdlib’e düzenlediği İHA saldırılarını ve tacizlerine karşılık vermek, yeni tacizleri engellemekti.

Muhalif bu gruplar harekete geçtiğinde Rejim ve İranlı grupların sayısının çok az olduğunu, olanların da önlerinden çatışmadan kaçtığını, mevzileri devrettiklerini fark etti. Kervan bir anlamda yolda dizildi. Muhalifler ilerledikçe ilerledi, köyleri ve kritik noktaları ele geçirerek Halep’in kapısına dayandı.

Muhalifler Halep’i Şam’a bağlayan M5 karayolunu da M4 karayolu kesişimindeki Serakib’i tamamen kontrol altına almaya çalışıyor. Bu hamleyle Lübnan ve Suriye’nin güneyinden dönen Hizbullah ve İranlı grupların bu güzergâhtan geçmesini engellemeyi amaçlıyor.

HALEP DÜŞERSE NE OLACAK?

Kabul edelim etmeyelim; Suriye fiilen bölünmüş bir ülkedir. Muhalifler Halep’i ele geçirirse ileride kurulması muhtemel bir devletin başkenti Halep olacak. Halep muhaliflerin eline geçerse dondurulmuş gibi görünen Suriye’deki çatışmalar yeniden göz önüne gelecek, gündemde üst sıralara yükselecek. Suriye devlet başkanı Esad’ın ya da bir başka Suriye devlet başkanının ülkenin bütünlüğünü sağlamaya çalışmasında muhaliflerin ilçe hakimiyetleri değil tarihi bir şehir olan Halep’teki varlığı dikkate alacak.

TÜRKİYE NE YAPIYOR, NE YAPACAK?

Türkiye’nin resmi söylemi “biz karışmıyoruz, gelişmeleri takip ediyoruz” yönünde. Çünkü sahadaki gelişmeler Türkiye lehine. Bu süreç Türk-Rus ilişkilerinde aşılamaz bir pürüz ortaya çıkarmaz. Uzlaşmaz tutumu devam eden Esad’a karşı saha gerçekliğini vurgulaması ve masaya oturması açısından Rusya’ya da maliyetli bir kapı aralıyor. Bu süreçte Türkiye’nin desteklediği Suriye Milli ordusu, PKK/YPG/PYD’nin Rusya ile birlikte elinde tuttuğu Tel Rıfat’a operasyon düzenlemek için sınıra yığınak yapıyor. Muhaliflerin hem Halep hem de Tel Rıfat’a eş zamanlı bir operasyon düzenleme olasılığı çok yüksek. Bu durum da sahada ve masada Türkiye’nin elini güçlendirecektir.

SIĞINMACILAR HALEP’E DÖNECEK

Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların sayısı her geçen gün azalıyor. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya son 8 yılda 729 bin 761 Suriyelinin geri dönüş yaptığını, sadece 2024 yılı içinde ise 114 bin 83 Suriyelinin ülkesine geri döndüğünü söyledi. Halep’te uygun koşullar oluşursa Hem İdlib’e sıkışan Suriyeliler hem de Türkiye’ye kaçan yüzbinlerce sığınmacı ülkesine dönecek.