Serkan ÜSTÜNER – 04 Şubat 2025
Alev Alatlı her yönüyle münevver biriydi. İlk kitaplarını okuduğumda özellikle “Or’da kimse beşlemesinden. Aslında dörtlemeydi. 20 yıl sonra “Beyaz Türkler Küstüler”i çıkardı ve beşleme oldu. Üzerinden her kesime teğet geçen Rodoplu’nun gözünden Türkiye’yi görmek başka bir ufuk açmıştı bende. Özellikle Nuke Türkiye’nin 84. Sayfasında Türkiyeliler ve Mülkiyeliler kavramını açmasını unutamam.
Dönemi tüm yönleriyle anlatan bu dörtleme roman Alev Alatlı’nın Türk Edebiyatına kazandırdığı çok büyük bir eserdi. Kendisiyle üniversite yıllarının başında tanışma fırsatı bulmuş. Kitaplarıyla ilgili söylediğim pasajlar kendisini sevindirmişti. Dirsek çürütmek deyimini kendisinde bizatihi görmüştüm. Fiziki olarak dirseklerini gösterip eğer bilmenin peşinde gideceksiniz bu dirsekleri göze alacaksınız. 15 gün boyunca evden çıkmayıp evinizin etrafının değiştiğinin bile farkına varmayacaksınız. Bunları göze alacaksanız bu yol böyle bir yoldur.” Demesi hala kulaklarımda en yakın seslerden biri.
Evet bu dünyadan bir Alev Alatlı geçti. Son yüzyılın gördüğü en büyük Türk münevverlerden biriydi. Türkiye için en son şunu diyordu ‘Düz akılla anlaşılmaz, pergele cetvele gelmez’, ‘kendine has bir kimliği vardır’ Evet, Alev Alatlı nesillere bırakacağımız en önemli miraslardan biriydi. Şimdi bir manifesto olarak ömrünün son deminde yaptığı o konuşmayı hayatımızın tam ortasında tutmamızın ne kadar mühim olduğunu hatırlayarak kendisini de rahmetle yad ederek sözü ona bırakalım.
“Helalleşmek mahkemede dava kazanmaktan daha üstün olmalıdır. Çünkü her yasal hak helal değildir ve olamaz” “Aslolan hakkın helal edilmesi olmalıdır. Asıl olan helalleşmek olmalıdır. Helalleşmek mahkemede dava kazanmaktan daha üstün olmalıdır. Çünkü her yasal hak helal değildir ve olamaz.” “Suriçi ile Kobani’nin arasına çizgi çekmek 1. Dünya Savaşı galiplerinin yasal hakkıdır belki. Ama helal değildir.” “Keza iflas eden kardeşinizin haraç meraç satışa çıkarılan evini satın almanız yasal hakkınız olabilir ama helal değildir.”
“İmar ruhsatı olan bir müteahhit şehrin ufkuna tecavüz ederken yasal olarak suçsuzdur ama yaptığı iş helal değildir.” “Yeni ve çok daha ucuz bir enerji türünün pazara girmesini önlemek üzere üretim haklarını satın alan ve dümen altı eden bir petrol şirketi yasal olarak suçsuzdur. Ama yaptığı iş helal değildir.” “Keza raf ömrünü uzatmak için ekmeğin içine kanserojen madde koyan fırıncı yaptığı formülü ambalajın üzerine koyduğu için yasaldır, dolayısıyla suçsuzdur ama yaptığı iş helal değildir.” “Ve son olarak bir kalem darbesiyle atar ergenleri, lümpen ergenleri sokağa döken yazar; alevler afakı sardığında suç mahallinde değilse, olayları evinden seyrettiğini ispat edebiliyorsa yasal olarak suçsuzdur. Ama helal değildir yaptığı.”
