Deniz İSTİKBAL – 13 Temmuz 2024
Dünyanın en uzun sınırlarından biri olan ABD-Meksika sınırından yasal yollarla yıllık ortalama 350 milyon kişi geçiyor. Legal geçişler iki ülke arasındaki ekonomik, kültürel ve siyasi ilişkilerin bir yansıması olarak okunabilir. Meksika’nın en büyük dış ticaret ortağı olan ABD aynı zamanda en fazla Meksika kökenli kişiyi ülkesinde barındıran aktör olarak öne çıkıyor. İki ülke arasında iktisadi gelişmişlik açısından önemli farklar bulunuyor. ABD, 85 bin dolarlık kişi başına düşen gelirle dünya sıralamasında üst sıralarda yer alıyor. Meksika ise 15 bin dolarlık kişi başı gelirle orta gelirli ülke olarak tanımlanıyor. Ayrıca Meksika’da karterler ülkenin güvenliğine ve iktisadi gelişimine ciddi anlamda tehdit oluşturuyorlar. Ancak iki ülke 3145 kilometrelik sınırı paylaşıyor. Dünyanın en büyük ordularından birine sahip ABD için bile sınırı tam anlamıyla kontrol etmek zor olarak tanımlanabilir. ABD sınır koruma birlikleri tarafından denetlenen Meksika sınırından yıllık 2 milyondan fazla kişi yasal olmayan yollarda ülkeye giriş yapıyor. Sadece Meksika vatandaşları değil dünyanın neredeyse her ülkesinden ABD-Meksika sınırını geçenler bulunuyor. Çin, Venezüella, Meksika, El Salvador, Kolombiya, Honduras, Vietnam, Hindistan, Kore ve Filipinler sınırı legal olmayan yollarla geçmeye çalışan ülkelerin başında geliyor. En fazla Meksika vatandaşı legal olmayan yollarla sınırı geçenler arasına yer alırken Hindistan, Filipinler ve Çin vatandaşları da ciddi sayılarla öne çıkıyorlar. ABD’de toplam legal olmayan göçmen sayısının 10 milyonun üzerinde olduğu ve her yıl artış gösterdiği resmi raporlarda da sıkça vurgulanıyor.
ABD Gümrükler ve Sınır Güvenlik Birimi Meksika sınırından yasal olmayan yollarla geçenleri milliyetlere göre ayırırken aylık olarak sınır geçişlerini paylaşan resmi kurum. Kurumun verileri yakından incelendiğinde hangi ülke vatandaşlarının sınırı geçmeye çalıştığı daha iyi analiz edilebilir. Özellikle aylık bazda en fazla geçişin 2023’ün aralık ayında 301 bin ile rekor kırdığı gözleniyor. Trump dönemine kıyasla (2017-2021) Biden döneminde yasadışı geçişlerin ciddi anlamda artış gösterdiği ve yükseliş eğilimini sürdürdüğünü söylemek mümkün. Dünyanın en büyük ekonomisi olan ve farklı ülkelerden yetenekli insan kaynağını kendine çekmeyi başaran ABD için sınır geçişleri ise ulusal bir krize dönüşmüş vaziyette. Güney Amerika’dan gelen göçmenler üzerine yoğunlaşan kriz ülke gündeminde yer kaplıyor ve siyasi tartışmalara konu oluyor. Ülkelerinde kamu otoritesindeki problemler nedeniyle ABD’ye gitmek için çabalayan Güney Amerikalılar uzun mesafe kat ederek ülkeye ulaşmaya çalışıyorlar. Örneğin Venezüella’dan yola çıkan göçmenler Kolombiya, Nikaragua, Guatemala ve Meksika üzerinden sınıra geçiyorlar. Göçmen rotasında birçok tehlike bulunurken birçok kişi hayatlarını kayıp etmeyi göze alarak yolculuğa çıkıyor. ABD göçmen rotası üzerindeki ülkelere siyasi baskı yaparak süreci tersine çevirmeye çalışsa da başarılı olduğunu söylemek pek mümkün değil.
Yakın dönemde Çin vatandaşlarının da Meksika sınırı üzerinden ABD’ye geçmeye çalıştığı gözleniyor. Çinlilerin göçmenlik rotası diğerlerine kıyasla daha tehlikeli bir hal alıyor. Ekvator’a havayoluyla gelen göçmenler öncelikle Kolombiya’ya ardından kara ve deniz yoluyla Meksika sınırına gidiyor. Ülkelerindeki anti-demokratik şartlar nedeniyle ABD’ye gitmek isteyen göçmenler büyük tehlikeleri göze alarak sınırı geçmeye çalışıyor. Kamu otoritelerinde problemler olan Güney Amerika ülkeleri ise mevcut krizle mücadele etme konusunda yeterli kapasiteye ulaşabilmiş değiller. Fakat Meksika sınırını geçmeye çalışan kişi sayısında aylık bazda artışların devam etmesi ABD’yi daha sert önlemler atamaya itebilir. Sonuç olarak göçmenlerin ABD’ye gidiş nedenlerinin altında birçok neden olmasına kıyasla ekonomik şartlar en önde geliyor. Ayrıca sınırı geçenlere yapılan insani olmayan davranışlar ABD’nin küresel imajına negatif yansıyor. Kısa dönemde ise mevcut krizin devam etmesi şiddetini artırarak beklenebilir.
