Prof. Dr. Celalettin Yavuz, Güvenlik Politikaları Uzmanı – 1 Ocak 2025
2024 yılı savaşları, seçimleri, doğal afetleri, ekonomik sorunları, kutuplaşmaları ile yoğun bir yıl olarak geride kaldı. 2025 yılının neler vadettiğini anlayabilmek için istihbaratçıların ‘Tarih, gelecekle ilgili en iyi emareleri verir!’ sözü gereği 2024 özetlenip, 2025 öngörülerine geçilecektir.
2024 Yılında Türkiye’de ve Türkiye’yi İlgilendiren Bölgesel/Küresel Gelişmeler
Türkiye Ocak 2024’te ilk Türk Astronotu Alper Gezeravcı uzaya gönderdi. Bu gelişme küçük yaştaki binlerce çocuğun zihninde gelecekte uzay çalışması yapma dürtüsü verdiği gibi, Şubat ayındaki milli muharip uçağın ilk uçuşu da milletin moral değerlerine büyük katkı sağladı.
2 Kasım 2002 tarihinden itibaren girdiği her seçimde ilk sırada olan Ak Parti, 31 Mart 2024 mahalli seçimleri sonunda CHP’nin arkasında ikinci parti konumuna düştü. Ankara, İstanbul ve İzmir gibi üç büyük şehir dışında Bursa, Balıkesir ve Manisa gibi 30 büyükşehir belediyeleri içerisinde önemli büyükşehir belediyeleri de CHP’ye geçti. İl genel meclisi seçimleri baz alındığında CHP, oyların %34.51’ni alarak, %32.42 oy alan Ak Parti’ye 2 puan fark attı. Bu durum, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ekim 2021’de başlattığı ‘Faiz sebep, enflasyon sonuçtur’ şeklindeki ekonomi bilimine aykırı ekonomik modelin ve milletin çatısını oluşturan “Orta Direk”in çöküşünün bir sonucuydu.
Türkiye, enerjisinin büyük bir kısmını İsrail’in saldırganlığını önlemeye dönük diplomatik çıkışlara ayırırken, pek azını KKTC’nin tanınmasına ayırabildi. Irak hükümeti, “Kalkınma Yolu Projesi” uğruna PKK’yı terör örgütü olarak tanıdı. Kalkınma Yolu projesine Katar ve BAE de finansör olacaklar. Yıl sonuna doğru da 2008-2011 döneminin gözdesi, Katar doğalgazını Avrupa’ya taşıması planlanan “Nabucco” projesinin inşası için çarklar yeniden dönmeye başladı.
Bir zamanlar Ak Parti’nin “hükümet ortağı” “Gülen Cemaati” iken zamanla darbe teşebbüsü de dahil pek çok ihaneti bünyesinde barındırarak adı FETÖ terör örgütüne dönüşen hareketin elebaşısı Fetullah Gülen, 21 Ekim 2024’te ABD’de öldü ve burada toprağa verildi. Böylece Türkiye ile FETÖ destekçisi ABD arasındaki ciddi bir sorun da doğal yolla ortadan kalkmış oldu.
11 Kasım 2024’te Türk Dünyası 34 harften oluşan Ortak Türk Alfabesi önerisi üzerinde uzlaştı. 8 Aralık’ta Suriye’de Esad rejimi yıkıldı, Türkiye’nin desteklediği Suriye Milli Ordusu (SMO), Tel-Rıfad ve Menbiç’i PKK/YPG’nin elinden aldı. 12 Aralık’ta Afrika ülkelerinden Etiyopya ile Somali arasındaki Somaliland krizi Türkiye’nin arabuluculuğunda çözüldü.
MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin Öcalan’ı TBMM’ye çağrısı üzerine bazı DEM belediyelerine kayyum atamaları ve TUSAŞ’a PKK’nın terör saldırısı yapılmışsa da, Öcalan’la görüşen DEM Parti vekilleri, 29 Aralık’ta ‘Kürt sorununun çözümü’ özünde, Öcalan’ın önerilerini açıkladılar.
2025 Yılı Türkiye ile İlgili Öngörüler
Suriye Devrimi sebebiyle Türkiye-Rusya, Türkiye-İran ilişkileri daha da limonileşebilir. PKK’nın tasfiyesi, Trump yönetiminin Suriye’deki askerlerini ve PKK/YPG’den desteğini çekmesine bağlıdır. Suriye’nin imarı için zengin Arap ülkelerinden yapılacak maddi yardımda Türkiye aleyhtarlığı şartı olmaz ise, coğrafi yakınlığı ve altyapı tecrübesi ile Türkiye, Suriye’nin orta vadede ayağa kalkmasına büyük katkı verebilir. Tabii ki başta inşaat sektörü, Türkiye’nin ekonomisine büyük katkı sağlayabilir. Suriyeli sığınmacılardan en az 1/3’ünün geri dönemeyeceği de düşünülmelidir.
Şayet Türkiye-Rusya ilişkileri yeni gerilimlere sebebiyet verirse, Türkiye-Batı ilişkilerinde yeni yumuşama (Denge Politikası) yaşanabilir. Azerbaycan-Ermenistan sınır sorunları aşılarak barış imzalanırsa, Zengezur Koridoru açılarak Türk Dünyası birbirine bağlanabilir. Türkiye’nin Afrika’daki nüfuzunun artışı ile savunma sanayiindeki atılımlarının devam etmesi de mümkündür.
Sonuç olarak 2025’te Türkiye’nin güvenliği merkezli dış politikada pek çok beklenti mevcuttur. Ancak fazla ümit edilmese de en büyük beklenti hane halkı ekonomisinin düzeltilmesi yönündedir.
Not: 2025 yılı küresel ölçekteki öngörüler ayrıca sunulacaktır.
ABD,nin YPG/PKK desteği devam ettiği sürece YPG/PKK sorununa çözüm sağlanacağını düşünmüyorum.
Bu iktidar var olduğu sürece toplum alt gelir gurubunda toplanacak. Yoksullaşacak.
Mustafa Ersöz beyin görüşüne katılıyorum. ABD arkasında oldukça Kuzeydoğu Suriye’deki YPG/PKK işgali kalkmayacak ve ona bağlı çözüm süreci de asla gerçekleşmez. Maalesef anahtar dış güçlere teslim!.
Ekonomi ise ALLAH’A EMANET!..
Hayatimda parti tuttmadim. Su anda almanyada olanlar türkiyede olsa en azindan birileri cikar bu zamlara karsi bir kac cümle yazarlar. Efendim Co2 icin zamlar geldi sanki alinanan paralar ile havaya okjijen mi salivericekler neyse . Yesillileri günah kecisi olarak kullaniyorlar. Neyse güzel ülkem türkiyede artik herkez düsünsün ve Eger dünyada söz sahibi olmaz istiyorsak ,herkez evindeki en azinda altinlarinin yarisini satip cocuklarini okutsunlar amma yine cocuklar tatilde findik fistik toplasinlar neden oömasin. Kütüphanelerim bos diye isittim Üzdü beni. Problemlerin cözümü parti ic tüzügüüne göre degil bilimsel olarak Problem cözüm odakli olmasi gerekli dimi. Neden olmasin. Hörmetlerimle,saglicakla kalin. Ne mutlu bbüyük Türk milletinin hizmetinde olanlara.