Paris İklim Anlaşması nedir? Donald Trump’ın ABD’yi Paris Anlaşması’ndan tekrar çekme kararı küresel tartışmalara neden oldu. Anlaşmanın içeriği ve Türkiye’ye etkileri nelerdir? İşte detaylar!
ABD Başkanı Donald Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan bir kez daha çekileceğini açıklayarak uluslararası çevre politikalarını yeniden karıştırdı. 2017 yılında ilk başkanlık döneminde Paris Anlaşması’ndan ayrılma kararı almasıyla eleştirilerin hedefi olan Trump, 2025 yılında ikinci başkanlık dönemine başlar başlamaz bu kararını yineledi. Trump, anlaşmanın ABD ekonomisine zarar verdiğini ve ülkenin kalkınma hedefleriyle uyuşmadığını savunarak bu yükümlülüklerden kurtulmayı amaçladığını ifade etti. Ancak bu adım, küresel iklim mücadelesi için büyük bir gerileme olarak değerlendirildi. Peki, Paris İklim Anlaşması nedir, ne içeriyor ve ABD’nin bu tutumu dünyayı nasıl etkiliyor?
Paris İklim Anlaşması Nedir?
Paris İklim Anlaşması, 2015 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kapsamında imzalanmıştır. Anlaşma, iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla uluslararası bir dayanışma oluşturmayı hedefler. Kyoto Protokolü’nün sona ermesinin ardından yeni bir küresel iklim rejimi oluşturmak için geliştirilen anlaşma, ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltmalarını ve çevre dostu politikalar benimsemelerini amaçlar.
Paris İklim Anlaşması’nın Hedefleri
- Küresel Sıcaklık Artışını Sınırlamak: Anlaşmanın en temel hedefi, küresel sıcaklık artışını sanayi devrimi öncesi seviyelere kıyasla 2 dereceyle sınırlamak, hatta bu artışı mümkünse 1.5 dereceye indirmektir.
- Fosil Yakıt Tüketimini Azaltmak: Petrol, kömür ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımını sınırlandırmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarını teşvik etmek.
- Sera Gazı Emisyonlarını Azaltmak: Tüm ülkelerin kendi belirledikleri ulusal katkı beyanlarıyla (NDC) sera gazı emisyonlarını azaltmayı taahhüt etmesi.
- Finansal Destek ve Teknoloji Transferi: Gelişmekte olan ülkelere, gelişmiş ülkelerin finansal destek ve teknoloji transferi sağlaması.
ABD’nin Paris Anlaşması’na Katılımı ve Ayrılığı
Trump’ın İlk Döneminde Paris Anlaşması’ndan Ayrılık (2017)
Donald Trump, ilk başkanlık döneminde Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararını, anlaşmanın ABD ekonomisine zarar verdiği gerekçesiyle aldı. Bu adım, çevre politikalarına yönelik ciddi bir eleştiri konusu olurken, ABD’yi uluslararası arenada yalnızlaştırdı.
Biden’ın Anlaşmaya Geri Dönüş Kararı (2021)
Trump’ın ardından başkanlık koltuğuna oturan Joe Biden, Paris Anlaşması’na yeniden katılma kararı aldı. Biden, iklim değişikliğiyle mücadeleyi öncelikleri arasına koyarak ABD’yi uluslararası çevre işbirliğinin yeniden parçası haline getirdi.
Trump’ın Yeniden Çekilme Kararı (2025)
2025’te ikinci kez ABD başkanı seçilen Donald Trump, görevine başlar başlamaz ABD’yi Paris İklim Anlaşması’ndan tekrar çekme kararı aldı. Trump, anlaşmanın ekonomik büyümeyi engellediğini ve ABD’nin kalkınma hedeflerine aykırı olduğunu savundu.
Paris İklim Anlaşması’ndan Ayrılmanın Küresel Etkileri
ABD, dünyanın en büyük karbon emisyonu üreten ülkelerinden biri. Bu nedenle, ABD’nin Paris Anlaşması’ndan ayrılması, küresel iklim mücadelesini ciddi şekilde etkileyebilir.
1. Sera Gazı Emisyonları Artabilir
ABD’nin anlaşmadan çekilmesi, diğer ülkelerin de yükümlülüklerini azaltmasına neden olabilir. Bu durum, sera gazı emisyonlarının artmasına ve küresel ısınmanın hızlanmasına yol açabilir.
2. Küresel İşbirliği Zayıflayabilir
Paris Anlaşması, uluslararası işbirliği üzerine kurulu bir sistemdir. ABD’nin ayrılığı, küresel çevre işbirliğini zayıflatabilir ve diğer ülkeler arasında anlaşmaya olan güveni azaltabilir.
3. Çevre Politikalarında Gerileme
ABD’nin yenilenebilir enerji yatırımlarını azaltması, fosil yakıt kullanımını teşvik etmesi ve çevresel düzenlemeleri gevşetmesi gibi sonuçlar doğabilir.
Türkiye Paris İklim Anlaşması’na Katıldı mı?
Evet, Türkiye 2015 yılında Paris İklim Anlaşması’nı imzalamış ve 2021 yılında resmi olarak anlaşmaya taraf olmuştur.
Türkiye’nin Paris Anlaşması’ndaki Yeri
- Gelişmekte Olan Ülke Statüsü: Türkiye, gelişmekte olan bir ülke olarak anlaşmayı kabul etmiş ve finansal destek talebinde bulunmuştur.
- 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşacağını açıklamıştır.
- Yenilenebilir Enerji Yatırımları: Türkiye, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmak ve karbon emisyonlarını azaltmak için yeni politikalar geliştirmektedir.
Trump’ın Kararına Gelen Tepkiler
Trump’ın Paris İklim Anlaşması’ndan ayrılma kararı, hem ABD içinde hem de uluslararası arenada büyük tepkilere yol açtı.
1. Çevre Aktivistlerinden Tepki
Çevre aktivistleri ve sivil toplum kuruluşları, Trump’ın kararını eleştirerek, iklim değişikliğiyle mücadele için ABD’nin liderliğine ihtiyaç olduğunu vurguladı.
2. Uluslararası Eleştiriler
Birçok ülke, ABD’nin bu kararını küresel iklim hedefleri açısından büyük bir kayıp olarak değerlendirdi. Özellikle Avrupa Birliği, ABD’nin bu adımını kınadı ve uluslararası işbirliğine bağlılığını yineledi.
3. Ekonomik Eleştiriler
Bazı ekonomistler, Trump’ın ekonomik büyüme argümanlarını eleştirerek, yenilenebilir enerji yatırımlarının uzun vadede ekonomik kazanç sağlayacağını belirtti.
Paris İklim Anlaşması’nın Geleceği
ABD’nin Paris Anlaşması’ndan ayrılma kararı, anlaşmanın geleceği açısından önemli bir sınav yaratıyor. Ancak Avrupa Birliği, Çin ve diğer ülkeler, anlaşmaya olan bağlılıklarını sürdürerek küresel iklim mücadelesini desteklemeye devam ediyor.
Paris İklim Anlaşması Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Paris İklim Anlaşması nedir?
Paris İklim Anlaşması, iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla 2015 yılında imzalanan ve küresel sıcaklık artışını 2 dereceyle sınırlamayı hedefleyen uluslararası bir anlaşmadır.
Donald Trump neden Paris İklim Anlaşması’ndan ayrıldı?
Trump, anlaşmanın ABD ekonomisine zarar verdiğini ve kalkınma hedefleriyle uyumlu olmadığını savunarak anlaşmadan ayrıldığını açıkladı.
ABD, Paris Anlaşması’na tekrar katılabilir mi?
ABD, gelecekteki başkanların politikalarına bağlı olarak anlaşmaya tekrar katılabilir. Daha önce Joe Biden döneminde bu gerçekleşmişti.
Türkiye Paris İklim Anlaşması’na taraf mı?
Evet, Türkiye 2021 yılında Paris Anlaşması’na taraf olmuştur ve 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefi belirlemiştir.
ABD’nin ayrılığı Paris Anlaşması’nı nasıl etkiler?
ABD’nin ayrılığı, küresel iklim mücadelesini olumsuz etkileyebilir ve diğer ülkelerin anlaşmaya olan bağlılıklarını zayıflatabilir.
