Köy enstitüleri neden kapatıldı? Sorusuna sizler için cevap aradık. Köy enstitüleri, Türkiye’nin eğitim tarihinde önemli bir yere sahip olan, köy okullarına öğretmen ve eğitmen yetiştirmek, yöre kalkınmasına katkıda bulunmak amacıyla açılmış eğitim kurumlarıdır. 1940-1954 yılları arasında faaliyet gösteren köy enstitüleri, hem işleyiş hem de eğitim sistemiyle ülkenin önemli bir ihtiyacını karşılamıştır. Peki, bu başarılı ve özgün proje neden kapatıldı? Köy enstitülerinin kuruluşu, işleyişi, başarıları ve kapatılma nedenlerini sizin için araştırdık.
KÖY ENSTİTÜLERİNİN KURULUŞU
Köy enstitülerinin kuruluşu, Cumhuriyet’in ilanından sonra başlatılan eğitim seferberliğinin bir parçasıdır. Cumhuriyet döneminde, yurdun her köşesine okullar açılıyor ve öğretmenler gönderiliyordu. Ancak ülkede yetişmiş öğretmen sayısı oldukça azdı. Özellikle köylerde öğretmen eksikliği büyük bir sorundu. Öğretmen açığını tamamlamak için 1940 yılında Köy Enstitülerinin kurulması kararı verildi.
Köy enstitüleri programı tamamen yerli bir programdı. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel bu projenin mimarıydı. Amaç, köylerde daha önce ilkokul mezunu olan kişileri köy enstitülerine almak, yetiştirdikten sonra köyünde eğitim vermesi için geri göndermekti. Böylece hem öğretmen sayısı artacak hem de köylülerin eğitim seviyesi yükselecekti.
Köy enstitüleri neden kapatıldı
Köy enstitülerine ulaşımın kolay olması gerekiyordu. Bunun için tren yollarına yakın 21 farklı bölgede Köy Enstitüleri kuruldu. Köy Enstitüleri Kanunu, 17 Nisan 1940 tarihinde TBMM’de kabul edildi. İlk olarak Hasanoğlan Köy Enstitüsü açıldı. Ardından sırasıyla Akçadağ, Çifteler, Dicle, Elmalı, Gölköy, Kepirtepe, Ortaklar, Pazarören, Sivas, Yaylacık, Yibitaş, Arifiye, Beşikdüzü, Çanakkale, Erzurum, Kızılçullu, Niğde, Tarsus ve Yalova Köy Enstitüleri faaliyete geçti.
KÖY ENSTİTÜLERİNİN İŞLEYİŞİ
Köy enstitülerinde eğitim alan öğrenciler hem teorik hem de pratik eğitimi birlikte aldılar. Köy enstitülerine ait özel araziler, besi çiftlikleri, arı kovanları ve atölyeler vardı. Burada eğitim gören öğrenciler tam donanımlı şekilde köyüne döndüler. Köylerinde ise öğrendiklerini uyguladılar.
Köy enstitülerinde iş ve eğitimi ustalıkla bütünleştiren özgün bir program uygulandı. Burada uygulanan bir işgücü eğitimi değildi; öğrencinin, öğrenirken ihtiyacı olanların bir kısmını da ürettiği bir yaklaşımdı. Örneğin; öğrenciler kendi kitaplarını basarlar, kendi giysilerini dikerler, kendi yiyeceklerini yetiştirirlerdi.
Köy enstitülerinde kuramsal dersler de genellikle bünyesinde ve yakında bulunan ilkokullarda uygulamalı olarak verilirdi. Öğretmenin görevi, çocuğu yaratıcı araçları kullanmaya yönlendirmekti. Amacı ve varış noktası önceden belirlenen bu yaklaşımla çocuğun yaratıcılığı, zihinsel ve bedensel becerileri gelişiyordu. Bu gelişme, onun atacağı yeni adımların önünü de açıyordu.
Köy enstitüleri neden kapatıldı
Köy enstitülerinde eğitim 5 yıl sürüyordu. İlk 3 yıl temel eğitim, son 2 yıl ise öğretmenlik eğitimi veriliyordu. Öğrenciler, mezun olduktan sonra 10 yıl boyunca köylerinde öğretmenlik yapmakla yükümlüydüler. Köy enstitülerinde eğitim gören öğrenciler, aynı zamanda köylerinin kalkınmasına da katkıda bulunuyorlardı. Köylülere okuma yazma, tarım, hayvancılık, sağlık, sanat gibi konularda bilgi ve beceri aktarıyorlardı.
KÖY ENSTİTÜLERİNİN BAŞARILARI
Köy enstitüleri, kısa sürede büyük başarılar elde etti. 7 yılda tam tamına 8 bin öğretmen yetiştirildi. Bu sayede köy okullarının öğretmen ihtiyacı büyük ölçüde giderildi. Köy enstitülerinde yetişen öğretmenler, gittikleri yörelerde köylüleri de eğiterek Türkiye genelinde okuma yazma oranının artmasına da katkıda bulundular.
Köy enstitülerinde eğitim alan öğrenciler, aynı zamanda tarım, hayvancılık, sanat ve sağlık alanlarında da bilgi ve beceri sahibi oldular. Köylerine döndüklerinde bu bilgi ve becerileri köylülere aktardılar. Böylece köylerde verimlilik, refah ve kültür seviyesi yükseldi.
Köy enstitülerinin başarıları sadece sayısal verilerle sınırlı değildi. Aynı zamanda birçok sanatçı, yazar, şair, müzisyen, ressam, heykeltıraş, tiyatrocu ve sinemacı da köy enstitülerinden yetişti. Örneğin; Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Mahmut Makal, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Rıfat Ilgaz, Aziz Nesin, Sabahattin Ali, Şükran Kurdakul, Arif Damar, Behçet Necatigil, Cahit Külebi, Aşık Veysel, Ruhi Su, Nejat Uygur gibi isimler köy enstitülerinin ürünleriydi.
KÖY ENSTİTÜLERİNİN KAPATILMA NEDENLERİ
Köy enstitüleri, daha kuruluşta sıkıntılarla karşılaştı. Birçok çıkar grubunu rahatsız etti. Bu bağlamda Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) içinden toprak ağaları, gericiler, cumhuriyet düşmanları ve farklı çıkar grupları karşı çıktılar. Daha Köy Enstitüsü Yasası’nın görüşülmesi sırasında yoğun tepkilerle karşılaşıldı. Yasa oturumda bulunan 426 milletvekilinden 148’inin meclisi terk etmesiyle 278 milletvekilinin oyu ile kabul edildi.
Muhalefetin başını Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Yahya Kemal Beyatlı gibi daha sonra Demokrat Parti’yi kuranlar çekiyordu. Karşı çıkanlar köy enstitülerinde “komünistlerin”, “dinsizlerin” yetiştirildiğini iddia etti.
Köy enstitülerinin kapatılma nedenleri arasında, 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti’nin (DP) politikaları ve ABD’nin baskıları önemli bir rol oynadı. DP, köy enstitülerini “komünist yuvaları” olarak gördü ve bunlara karşı bir karalama kampanyası başlattı. DP, köy enstitülerinin eğitim sistemini değiştirdi ve bunları öğretmen okullarına dönüştürdü. 1954 yılında ise Köy Enstitüleri Kanunu’nu yürürlükten kaldırdı ve köy enstitülerini tamamen kapattı.
Köy enstitülerinin kapatılması, Türkiye’nin eğitim tarihinde büyük bir kayıp olarak görülüyor. Köy enstitüleri, Türkiye’nin kalkınmasına ve demokratikleşmesine katkıda bulunan, özgün ve başarılı bir proje olarak anılıyor. Köy enstitülerinin kapatılmasıyla birlikte, Türkiye’de eğitimde kalite düştü, öğretmen açığı arttı, köylerde geri kalmışlık devam etti.
Köy enstitüleri neden kapatıldı
Sıkça Sorulan Sorular
Köy Enstitüleri ne zaman açıldı?
Köy Enstitüleri Kanunu, 17 Nisan 1940 tarihinde TBMM’de kabul edildi. İlk olarak Hasanoğlan Köy Enstitüsü açıldı. Ardından sırasıyla 21 farklı bölgede daha köy enstitüleri faaliyete geçti.
Köy Enstitüleri ne zaman kurulmuştur?
Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’in ilanından sonra başlatılan eğitim seferberliğinin bir parçası olarak kurulmuştur. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel bu projenin mimarıdır. Amaç, köylere öğretmen ve eğitmen yetiştirmek, yöre kalkınmasına katkıda bulunmaktır.
Köy Enstitüleri kimin döneminde açıldı?
Köy Enstitüleri, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) iktidarda olduğu dönemde açıldı. CHP, Atatürk’ün devrimlerini sürdürmek ve ülkeyi çağdaşlaştırmak için eğitime büyük önem veriyordu.
Köy Enstitüleri neden kapatıldı?
Köy Enstitüleri, 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti’nin (DP) politikaları ve ABD’nin sovyetler birliği politikiları sonucunda kapatıldı. DP, köy enstitülerini “komünist yuvaları” olarak gördü ve bunlara karşı bir karalama kampanyası başlattı. DP, köy enstitülerinin eğitim sistemini değiştirdi ve bunları öğretmen okullarına dönüştürdü. 1954 yılında ise Köy Enstitüleri Kanunu’nu yürürlükten kaldırarak köy enstitülerini tamamen kapattı.
Köy Enstitüleri kim kapattı?
Köy Enstitüleri’ni kapatan parti Demokrat Parti’dir (DP). DP’nin lideri Adnan Menderes’tir. Menderes, köy enstitülerine karşı olan muhalefetin başını çekiyordu.
Köy Enstitüleri nedir?
Köy Enstitüleri, Türkiye’nin eğitim tarihinde önemli bir yere sahip olan, köylere öğretmen ve eğitmen yetiştirmek, yöre kalkınmasına katkıda bulunmak amacıyla açılmış eğitim kurumlarıdır.
Köy Enstitüleri amacı nedir?
Köy Enstitüleri’nin amacı, köylerde öğretmen eksikliğini gidermek, köylülerin eğitim seviyesini yükseltmek, köylerin kalkınmasına ve demokratikleşmesine katkıda bulunmaktır.
Köy Enstitüleri kurucusu kimdir?
Köy Enstitüleri’nin kurucusu, dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’dir. Yücel, bu projeyi tamamen yerli bir program olarak tasarlamıştır.
Köy Enstitüleri karnesi nasıldır?
Köy Enstitüleri’nde karneler, öğrencilerin hem teorik hem de pratik eğitimdeki başarılarını gösterir. Karnelerde, öğrencilerin ders notları, iş becerileri, sosyal faaliyetleri, sanatsal yetenekleri, kişilik özellikleri gibi kriterler yer alır.
Köy Enstitüleri Hakkında
Köy Enstitüleri, Türkiye’nin eğitim tarihindeki en önemli projelerden biridir. Köy enstitülerinde yetişen binlerce öğretmen, köylülerin eğitimine ve kalkınmasına büyük katkıda bulunmuştur. Ayrıca köy enstitülerinden birçok sanatçı, yazar, şair ve aydın da çıkmıştır. Köy enstitüleri, 1950-1954 yılları arasında Demokrat Parti’nin politikaları ve ABD’nin sovyetler birliği politikiları sonucunda kapatılmıştır. Bu kapatılma, Türkiye’nin eğitim tarihinde büyük bir kayıp olarak görülmektedir.
