Kamyon ve tırlarda havada duran tekerleğin ne işe yaradığını merak ediyor musun? Yakıt Tasarrufu, yük dengesi ve güvenlik için kullanılan bu sistemin tüm ayrıntıları burada.
Tekerlekler yolda sık sık karşılaştığımız kamyon ve tırların arkasında havada dururken, pek çok kişinin ilgisini çeken bir detaydır. İlk bakışta bu değişimler kullanılmıyor gibi görünse de, aslında oldukça önemli bir amaca hizmet veriyorlar. Peki bu tekerlerkler neden havada duruyor? Gelin, bu merakı uyandıran sorunun yanıtını detaylı bir şekilde inceleyelim.
Kamyonlarda Havada Duran Tekerlek Nedir?
Kamyon ve tırlarda “yedek tekerlek” gibi görünen ancak hidrolik bir sistemle yukarı kaldırılmış olan bu seçenek, genellikle “havada aks” ya da “yük aksı” olarak adlandırılır. Bu sistem, ağır yüklerin taşınması için tasarlanmış araçlarda kullanılır ve araç yük taşıma sırasında yere değmeyecek şekilde konumlandırılır.
Havada mevcut olan bu durum, sadece güncel olarak yedek gibi dursa da, işlevsellik açısından oldukça kritik bir rol oynuyor. Hem aracın maliyetini arttırır hem de işletme masraflarını azaltır.
Havada Bulunan Tekerleklerin Asıl Amacı Nedir?
1. Yakıt Tasarrufu Sağlar
Kamyonlar ve tırlar gibi büyük araçlar, ağır yüklerin taşınması için tasarlanmıştır. Ancak araç boş ya da hafif yükle yolculuk yaparken, yerde temas edenlerin artışını artırmanın hiçbir anlamı yok. Çünkü tekerleğini yere değdirmek için ekstra verim yaratır. Bu, yakıtın tüketimini doğrudan artırır.
Havada kalan değişiklikler sayesinde, hafif yük taşınan bu ekstra miktarlar önlenir ve yakıt tüketimi önemli ölçüde düşer. Böylece uzun yolculuklarda hem işletme maliyetleri azaltılmış olur hem de bakıma daha az zarar verilir.
2. Araç Sistemlerinin Aşınmasını Azaltır
Havada duran tekerlek, mekanik sistemlerin aşınmasını önlemek amacıyla da tasarlanmıştır. Yere temas eden aks ve tekerlek, araçta daha fazla yük oluşturur ve bu da aksların, lastiklerin ve dayanıklılık ölçümlerinin aşınmasına yol açar.
Özellikle araç boş olduğu yerde bu şekilde çalıştırılabilir:
- Lastiklerin yıpranması azaltılır,
- Aks sistemi daha uzun ömürlü olur,
- Araç bakım masrafları düşer.
Kısacası bu sistem araç sahipleri için ekonomik bir avantaj sağlar.
3. Yük Dengesi Sağlar
Bu çalıştırıldığında, ağır yük taşındığında devreye alınarak yükün araca eşit bir şekilde dağıtılması sağlanır. Bu, özellikle uzun mesafelerde taşınan ağır yüklerin neden olduğu dengesizliklerin önünden geçmek için oldukça önemlidir. Yük dengesi, hem araç tasarrufu artar hem de yoldaki sürüş performansını artırır.
4.Güvenlik Artırır
Havada duran tekerleğin en önemli işlevlerinden biri de güvenliktir. Olası bir tekerlek patlaması ya da aks arızası durumunda, bu havadayken aks devreye girerek aracı kontrol etmenize yardımcı olur. Böylece kazaların ciddi boyutlara bölünmesi engellenir.
Örneğin, bir kamyonun arka tekerleklerinden biri patlıyor, yedek aks üzerindeki ağırlık taşımaya devam ediyor. Bu sayede araç daha az hasar görür ve sürüş yolculuğunu güvenli bir şekilde tamamlayabilir.
Kamyonlarda Havada Bulunan Tekerleklerin Çalışma Prensibi Nedir?
Havada kalan tekerlekler genellikle hidrolik ya da elektronik bir sistemle çalışır. Bu sistem, aracın yük değişimine göre aksın yere indirilip çalıştırılmasını sağlar. İşte bu mekanizmanın nasıl yürütüldüğü için birkaç önemli detay:
- Hidrolik Sistem: Bu sistem, araçta taşınan yük miktarı algılar ve yükün ağırlaştığında tekerlekleri otomatik olarak yere indirir. Böylece araç, ek destekle daha fazla yük içermez.
- Manuel Kontrol: Bazı araçlarda, bu tekerleklerin manuel olarak kontrol edilmesi mümkündür. Araç boşsa aks yukarı kaldırılır, yük taşınırsa aks aşağı indirilir.
Havada Tekerlekler Hangi Araçlarda Kullanılır?
Bu sistem, genellikle aşağıdaki araç tiplerinde görülür:
- Tırlar ve Kamyonlar: Ağır yük taşımak için tasarlanmış araçlar.
- Dorse Araçlar: Özellikle uzun mesafelerin birleşiminde kullanılan araçlar.
- Özel Yük Araçları: İnşaat makineleri ya da ağır sanayi ürünlerini içeren araçlar.
Havada Duran Tekerleklerin Avantajları Nelerdir?
Havada dururken, hem araç sahipleri hem de çevre açısından birçok avantaja sahiptir:
- Yakıt Verimliliği: Sürtünmeyi azaltma yakıt tüketimini azaltır.
- Daha Az Aşınma: Lastik ve aks ömrü uzatır.
- Düşük Bakım Maliyeti: Araç sahipleri için bakım masraflarını azaltır.
- Güvenlik: Dağılımın patlaması gibi sistemin dağılımını sağlar.
- Esneklik: Yüke göre aksların kontrol edilmesi, araçların daha verimli çalışmasını sağlar.
Havada Duran Tekerleklerin Dezavantajları Var mı?
Her ne kadar pek çok avantajı olsa da, bu sistemin bulunması:
- Yüksek İlk Maliyet: Hidrolik sistemlerin kurulumu, araç fiyatını artırabilir.
- Bakım Gereksinimini: Hidrolik ve sistematik sistemler düzenli bakım gerektirir.
- Ağırlık Ekler: Bu sistem, aracın genel ağırlığını bir miktar artırabilir.
Ancak bu dezavantajların, imkanların göz önünde bulundurulması genellikle ihmal edilebilir düzeydedir.
Havada Duran Tekerlekler Yakıt Tasarrufunu Nasıl Etkiler?
Kamyonların yakıt tüketimindeki en büyük faktörlerden biri değerleridir. Temassız tekerleklerin hızlanması, hızları artırması ve bu motorun daha fazla enerji harcamasına yol açması. Havada duran konfigürasyon sayesinde:
- Yakıt tüketimi %10-15 arasında azaltılabilir,
- Uzun mesafelerde önemli ölçüde maliyet avantajı sağlanır,
- Çevreye daha az karbon salımı yapılır.
Bu Sistem Türkiye’de Hangi Araçlarda Kullanılıyor?
Türkiye’de uzun yol sürdüren tır ve kamyonların çoğu, havada duran tekerlek sistemine sahiptir. Bu sistem, özellikle nakliye ve lojistik firmaları tarafından yaygın olarak tercih edilir. Büyük şehirler arasında yük taşıyan araçlarda hem yakıt tasarrufu hem de güvenlik nedeniyle bu teknoloji standart hale getirildi.
Havada Duran Tekerlekler Gelecekte Nasıl Gelişecek?
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, havada duran tekerleklerin daha verimli hale getirilmesi bekleniyor. Örneğin:
- Akıllı Sistemler: Araç artık otomatik olarak analiz eden ve kullanılabilenin özelliklerine göre ayarlayan sistemler geliştirilmektedir.
- Daha Hafif Malzemeler: Sistemlerin toplam ağırlığını azaltmak için daha hafif ve dayanıklı özellikler kullanılacaktır.
Bu gelişmeler, lojistik sektörüne hem daha ekonomik hem de çevre dostu olmasına katkı sağlayacak.
Havada Duran Tekerlekler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Havada duran tekerlekler ne işe yarar?
Havada dururken, araç boşken yakıt tasarrufu sağlamak, yıpranmayı azaltmak ve tasarrufu artırmak için kullanılır.
Havada duran tekerlekler kamyonda var mı?
Ağır yük taşıyan kamyon ve tırlarda bulunuyor. Hafif ticari araçlarda bu sistem kullanılmaz.
Hidrolik aks sisteminin bakımı zor mu?
Düzenli bakım süresi bu sistem uzun ömürlüdür. Ancak ihmal edilirse arızalanabilir.
Havada kalan tekerlek ne kadar tasarruf sağlar?
Yakıt tüketiminde %10-15’e kadar tasarruf sağlayabilirsiniz.
