Fatih ÜNLÜ – 03 Haziran 2024
“İyilik eden kendine eder, kötülük yapan da kendine yapar. Sonra siz Rabbinize döndürülürsünüz.”
Casiye Suresinin 15. ayeti kerimesinde mealen böyle buyurulur.
Bu ayeti kerimenin izlerini hem kendi hayatımızda hem de başkalarının hayatında çok görmüşüzdür. Bu dünya hayatında ve ötesinde bu ezeli hükümlerin sayısız izleri görülebilir ve görülecektir.
Samimiyetle iyilik yapan kişi tek bir iyilikle bile ebedi hayatını kurtarabilir. Çünkü bizi bu imtihan yurduna gönderen Allah azimüşşan -şu uzun hayatta- yarım hurma hayırla bile bizi Cehennemden azad edecek kadar sonsuz ve tarifsiz merhametlidir. Susuzluktan dilleri sarkmış köpeklere su veren kişilerin nasıl Cennetlik olduklarını hatırlayalım.
İyiliğin en büyük mükafatı Ahiret’tedir ama insan yaptığı iyiliğin mükafatını bu dünyada da çeşitli şekillerde görür. İyiliğin vesile olduğu huzur bu mükafatların belki de birincisidir.
Kalp huzurunun biyolojik göstergelerden çok daha derin boyutları vardır kuşkusuz ama iyilik yapan insanlarda insanın kendini daha iyi ve daha mutlu hissetmesine vesile olan oksitosin, dopamin ve serotonin gibi hormonların arttığı ve stres hormonu olarak bilinen yüksek kortizolün de azaldığı bilimsel olarak ispatlanmıştır.
İnsanın yaptığı iyiliğin mükafatını bu dünyada da farklı şekilde görebilir demiştik. Sadi-i Şirazi’nin Gülistan’da anlattığı şu olay buna güzel bir örnektir:
Sadi o devirde bir grup kıymetli insanla gemiyle bir yere giderlerken arkalarındaki bir kayık alabora olur. İki kişi suya düşer. Hemen gemideki o büyük zatlardan biri kaptana “Sen bu biçareleri kurtar, sana her biri için elli altın dinar vereceğim.” der.
Kaptan zaten o arada denize atlamıştır. Kaptan denizde batıp çıkan o kişilerden birisini zorluklarla kurtarır, sonra diğer kişi için geri döndüğünde bakar ki adam boğulmuş.
Sadi kaptana “Demek o zavallının eceli gelmiş, Önce ötekini kurtarayım derken buna geç kaldınız.” der.
Kaptan da güler ve der ki: “Az önce söylediğiniz çok doğru fakat beni ona değil de buna yönlendiren sebep çok farklı.”
Sadi sorar: “Nedir o sebep?”
Kaptan “Gönlüm bu zatı önce kurtarmayı daha çok istedi. Çünkü bir gün çölde yorgunluktan bunaldığımda o beni devesine bindirmişti. Diğerinin elindense çocukluğumda çok kamçı yemiştim.”
Sadi de şöyle der: Cenabı Hak ne güzel buyurmuş:
“İyilik eden kendine eder, kötülük yapan da kendine yapar.” * 1
Evet, iyilik iyidir, insana ve hayata iyi gelir. Bulunduğu yeri güzelleştirir.
İyiliğin bu kadar önemli olmasının birçok sebebi vardır. Her şeyden önce Allah sonsuz iyilik sahibidir ve iyilik edenleri sever. İyilik tabiatın akışına, fıtrata da en uygun olan haldir.
İyiliğin manevi çarpan etkisi çok yüksektir. Bereketi çok büyüktür, bire bin verir, tesiri bazen sonsuzdur. Bazen tek bir iyilik bile büyük bir toplumun kurtuluşuna vesile olabilir.
Yüce Dinimiz İslam’ın çok büyük bir coğrafyada yayılmasına vesile olan aşağıdaki olayı hatırlarsınız. Ben de hatırladığım kadarıyla ana hatlarıyla arz edeceğim:
Uzak bir ülkede dürüst bir Müslüman tacir bir kumaş dükkanı açmıştır. Bir gün bir yere gitmesi icap eder ve dükkanını kısa bir süre için bir arkadaşına emanet bırakır. Kumaşların fiyatlarını da ona söyler.
Dönüşünde, arkadaşı ona sattığı kumaşları anlatırken, tacir bir kumaş için 5 yerine 10 birim para alındığı fark eder. Hemen bunu telafi etmemiz lazım diyerek bu kumaşı satın alan kişinin tarifini alır ve yollara düşer. Bir süre sonra da sora sora o kişiyi bulur ve fazla parayı ona iade eder.
Adam tacirin parayı iade etmek için bunca yolu aşıp bu kadar uğraşmasına hayret etmiştir. Tacire bu hareketinin sebebini sorar. Tacir de bir Müslüman olarak böyle davranmasının ona Dininin bir emri olduğunu söyler. O zat da bu örnek hali görünce Müslüman olur. Bu olayın duyulmasıyla o bölgede birçok insan Müslüman olurlar. Ve bölge bir İslam beldesi haline gelir.
Evet, iyiliğin ve dürüstlüğün eşsiz bir kıymeti vardır. Şimdi de toparlanacaksak, ancak Allah’ın güzel emirlerine uyarak toparlanabiliriz. İyilik ve dürüstlük de bu güzel emirlerin şüphesiz en önemlilerindendir.
“Muhakkak ki Allah size adaleti, iyiliği ve yakınlara bakmayı emreder. Size fuhşiyatı, kötülüğü ve zulme sapmayı da yasaklar. Dinleyip tutasınız diye size öğüt verir…” * 2
Hal böyle iken bazı kişiler, bazı akımlar insana iyi haller yerine günahı teklif ederler ve yanlış işleri insana süslü göstermeye çalışırlar. Oysa günah hem çirkin hem de ebterdir. İyi haller ise hem temiz hem de ebedidir.
Yazımızı buna dair güzel bir metinle bitirelim.
“Günah bir gün bitecek, dedi. Sen bitmeyecek olan ebedî hâllere, ebedî güzelliklere ve iyiliklere yönel.
Birçok kez gördüm ki helal abad eder, günah tarumar. Helal gelmezse haram da yakında kapılardan görünür. Oysa günahta ve bu günahkâr hayatlarda hiçbir gelecek, hiçbir ümit yoktur. Ancak aldatıcı, sahte bir cazibe ki o da helalin güzelliğiyle aslında hemen aşılır. O yüzden meşru ihtiyaçlarımız için helal çözümleri, helal imkânlarını kavrulan bir çölde temiz bir su arar gibi aramalı, araştırmalıyız ve toplum düzeyinde de bu güzel gayreti, güzel ortamları çoğaltmalıyız.” * 3
======
* 1 Casiye Suresi, 15. Ayet-i Kerimesi
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِه۪ۚ وَمَنْ اَسَٓاءَ فَعَلَيْهَاۘ ثُمَّ اِلٰى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ
Men ‘amile sâlihan felinefsihi vemen esâe fe’aleyhâ. Sümme ilâ rabbikum turce’ûn.
Bu ayeti kerimenin meali şu şekilde de verilebilir:
Her kim bir iyilik yaparsa kendinedir.
Her kim de bir kötülük yaparsa kendi aleyhinedir.
Sonra siz hep Rabbinize döndürülürsünüz.
*2 Nahl Suresi, 90. Ayet-i Kerimenin meali
* 3 Abdullah Bera Yıldız,
O’nu Bilmeden Hiçbir Vahada Hayat Yoktur
Günaha Dair, Sayfa 105.
Gündem haberlerini kaçırmamak için tıklayın ve anında haberdar olun.
