Rabia YAVUZ – 14 Ocak 2025
Bu cümle, Gassal dizisindeki Baki’nin babasına haykırışı olsa da, aslında birçok insanın iç dünyasını yansıtan derin bir anlam taşıyor. Bazı evler gerçekten de “yeşermez” içinde çocukların çocuk, anne babaların ebeveyn olamadığı, dolayısıyla yuva olamayan yerlerdir. Böylesi evlerde çocuklar, çocukluklarını yaşayamazlar ve bu durum, yetişkinliklerine kadar uzanan derin izler bırakır.
Yaşanmamış Çocukluğun Ağırlığı
Babasının gelmesini bekleyen bir çocuğun yası, o soğuk ve sevgisiz evde donup kalır. Bir gün babasının gelip elinden tutacağına dair bir inanç, o çocuğun içini kemirir durur. Çocuk olmadan büyüyen yetişkinlerin çocukluk fantezilerini bırakmaları zordur. Yaşanmamış çocukluğun yası, tek başına kaldırılması çok güç bir yüktür. İçimizdeki çocuk, ebeveynlerinin hatalarını anlayacağını, özür dileyeceğini ve olanları, hatta olmayanları telafi edeceğini umut ederek bekler. Tıpkı o boş evde bekleyen Baki gibi.
Çocukluk Yaraları ve Yetişkinlik
Çocukluğumuzda edindiğimiz acı verici şemalar, yetişkin ilişkilerimizde de kendini gösterir. Çocuk olamamış yetişkinlerin, ilişki sorunları nedeniyle terapiye başvurması bu nedenle şaşırtıcı değildir. Samimi yetişkin ilişkileri, duygusal ihtiyaçlarımızı karşılamadığı gibi, çözümlenmemiş sorunları da tetikleme eğilimindedir. Ebeveynlerimizle ilgili sorunlarımızı genellikle duygusal ilişkilerimize yansıtırız ve bilinçaltımızda bize geçmişte yaşananları hatırlattıkları için onlara daha fazla güceniriz. Çünkü o evlerde hiçbir şey yeşermeye fırsat bulamaz.
Duygusal olarak olgunlaşmamış ebeveynlerin çocukları, genellikle olumlu özelliklerini takdir etmekte zorlanır. Çünkü benmerkezci ebeveynler, çocuklarının güçlü yönlerini ya çok az yansıtır ya da hiç yansıtamaz. Sonuç olarak, bu çocuklar en önemli özelliklerini düşündüklerinde bir parça utanırlar. Genellikle başkalarını ilgi odağı yaparlar ve kendi güçlü yanlarını fark ettiklerinde kendilerini bir şey sanmaktan endişe duyarlar.
Yası Tutmak
Çocukluktaki duygusal yaralanmalar üzerine detaylı bir şekilde çalışmak, geçmişi tekrarlamaktan çıkışa yönelmenin en etkili yoludur. “Detaylı bir şekilde çalışmak” ifadesi, hem zihinsel hem de duygusal olarak acı verici gerçeklerin üstesinden gelme sürecini ifade eder. Duygusal olarak olgun ebeveynler, gerçeklerden kaçmazlar. Onlardan sahip oldukları şeyi beklemekten vazgeçmek ile kendi hikayemizi yazabiliriz. Aynı Baki’nin babasının değişmeyeceğini kabul edişiyle yasını tutmaya başlaması gibi.
Gerçekçi Olmayan Beklentiler
İnsanların anne babalarıyla gerçekçi bir şekilde ilişki kurmalarını engelleyen bazı ortak fanteziler vardır. Duygusal olarak olgunlaşmamış ebeveynlerin çocukları arasındaki en yaygın fantezi, bir anne babanın kalbinin değişeceği ve sonunda ilgi göstererek onları seveceğidir. Maalesef, benmerkezci ebeveynler çocuklarının iyileştirici hikayelerinde yer alan bu boşluğu dolduramazlar. Kendilerine odaklandıkları için çocuklarından kendi çocukluk yaralarını sarmalarını beklerler.
Duygusal olarak olgunlaşmamış ebeveynlerin öne çıkan özelliklerinden bazıları, benmerkezci olmalarıdır. Kendi ihtiyaçları her zaman önemli ve acil yerine getirilmesi gereken hususlardır. Bu durum dünyaya getirdikleri ve onlara bağımlı olan çocuklarının ihtiyaçlarını görmezden gelmelerine bile neden olabilir.
Böylesi ebeveynler küçük şeylere bile aşırı tepki verebilirler. Duygularını kontrol etmekte zorlanırlar. Dolayısıyla çevrelerindeki insanlar hep gergin ve tetikte olmak zorunda kalır. Hatalarından ders çıkarmak yerine başkalarını suçlama eğiliminde olan bu ebeveynlerin özür dilediklerine, hatalarını telafi etmeye çalıştıklarına şahit olmak pek olası değildir.
Hasılı, “yeşermeyen evler” toplumumuzdaki en derin yaralardan biridir ve hepimizi bu kadar derinden etkilemesi de bundandır. Böylesi evlerde büyümek ağır yaralar almamıza sebep olabilir. Ancak geçmişle yüzleşmek, gerçekçi beklentiler geliştirmek, kendimize şefkat göstermek ve gerektiğinde profesyonel yardım almak iyileşme yolculuğunda önemli adımlardır. Evet, geçmiş değişmez, ancak onun üzerimizdeki etkisini dönüştürebiliriz.
