Prof. Dr. Celalettin Yavuz Güvenlik Politikaları Uzmanı, 20 Aralık 2024
Ak Parti iktidarının “Dağlık Karabağ sorunu, Rusya-Ukrayna savaşı, Türk Dünyası-Türk Devletleri Teşkilatı, ‘Türk Koridoru’, Irak’la PKK konusunda anlaşma ve ‘Kalkınma Yolu Projesi’, savunma sanayii alanındaki çalışmalarını” sayfada hakkını veren şekilde değerlendirdik. Daha iyi olması gereken hususlara da değindik. Biri de bugün ele alınan emekli maaşları idi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde “Türkiye Yüzyılının Emektarları” programında ‘emekli aylıklarındaki normal iyileştirmelere ek olarak seyyanen zamlar ve ilave refah payı artışlarıyla emekli maaşlarında önemli iyileştirmeler” yapılığını açıkladı. Bu bağlamda 2002-2024 döneminde farklı statüdeki emekli aylıklarında reel olarak %78-631 oranlarında artış yaşandığını, emeklilerin refah kalitesini yükseltmek için 2018’den itibaren bayram ikramiyesi uygulaması başlatıldığını ifadeyle emekli maaşlarının iyileştirildiğini söyledi. Acaba öyle mi?
Emeklilik Maaşı, Görev Döneminde Kesilen Primlere Göre mi Ödeniyor?
Erdoğan, Bu yıl içerisinde emekli vatandaşların hayat kalitesini önemli ölçüde artırdıklarını; ekonomik, sosyal ve kültürel haklardan daha geniş ve etkin bir şekilde istifade edebilmelerini sağladıklarını ifade ediyor. Bir emekli olarak “Cumhurbaşkanı Erdoğan, keşke emeklilerin ekonomik hayatlarını yükseltebilseydi!” demek istiyorum ama heyhaat! Anlaşılan o ki, iktidar mensupları çarşı pazarda vatandaşla konuşmuyor veya milletvekilleri duyduklarını aktarmıyor.
Daha önceki yazılarda da belirtmiş olduğum gibi, iktidarın ilk yıllarında özellikle devlette çalışan emeklilerin maaşı, son memuriyet maaşının %80’ni üzerindeydi. Bugün %40’ın biraz üzerinde. Çünkü Ak Parti iktidarı, “en üst düzey” devlet görevlileri hariç, üst düzey emekli maaşları ile en alt kademedeki emekli maaşları arasındaki farkı “normalleştirmeye” çalıştı. Görevde iken maaşından kesilen yüksek primlerin karşılığı fazla maaş alan emekliye “Bu sana fazla!” dendi. Adaletin endazesi ile oynanırken “emekli alt sınır aylıkları düzenlendi” denilerek sunuldu.
Erdoğan, sağlık ve ulaşım dahil birçok konuda emeklilere yeni destekler ve kolaylıklar sunuldu diyor. Gözlük, kulaklık almak istediğinde emekliler düşünülmemiş anlaşılan. Ya ilaç konusu?
Hazineye Yük Getiren, Emeklilerin Maaşını Kırpan “EYT” ve Maaşları Dolar’la Kıyaslama
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2002’de 6,5 milyonluk emekli sayısının 16,6 milyona ulaştığını ifadeyle “Emeklilerimizi sosyal güvenlik sistemimiz için asla bir yük olarak görmedik, bugün de görmüyoruz!” diyor. Burada bir parantez açalım. Geçen yıl “seçim primi” olarak erken yaşta emeklilik (EYT) yasası çıkartılarak 3600 gün çalışan kişiler emekli edildi. Burada da isminde “adalet” olan iktidar partisinin terazisi ayar tutamayacak kadar bozuldu. Zira normalde 7200 gün çalışanlar emekli olurken, yarısı kadar bir süre çalışanlar hangi prim karşılığında emekli olmaya hak kazandılar? Söz konusu seçim kazanmak ise adalet anlayışı farklı mı olmalı? Keza 3600 gün ve 5200 günlük prim ödenenlerin aynı emekli maaşını alması da bir diğer sorun. İşveren de “Madem 3600 günle emekli olunuyor, o halde 3600 günün üstünde ödemiş olduğum prim bedelini devlet bana ödemeli!” diyor. Haksız mı sizce de?
Erdoğan, emekli maaşlarını dolar üzerinden açıklıyor. Kalburüstü ihracatçıların yarısının 2024’te “zarar” açıklamaları bile doların nasıl baskılandığını gösteriyor. Tabii ki dövize verilmez iken TL’ye yüksek faiz ödenmesi de var. Burada esas olan, emekli maaşlarının iktidarın ilk iki dönemindeki satın alma gücüyle bugünü kıyaslanmasıdır. Sizce satına alma gücü aynı mı?
Sonuç olarak ‘Emekliler Yılı’, ne yazık ki emekliler için hüzün yılıdır. Ekonomiye “Faiz-enflasyon” olayının vurduğu darbe de unutulmamalıdır. TÜİK verilerinin maniple edildiği de düşünüldüğünde “emeklilerin yük” görüldüğü açıktır. Emekliler bayram harçlığı değil, prim kesintisine uyan, adil/şeffaf enflasyon verilerine ve 2005-2015 dönemine uyan maaş istemektedir.
% 100 katılıyorum.
🙏👋👋