Reşit Kemal AS – Güvenlik ve Dış Politikalar Uzmanı – 04 Eylül 2023
Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan gerilim, dünyanın en büyük tahıl üreticileri ve ihracatçıları olan bu iki ülkenin tahıl koridorunu nasıl etkileyeceği sorusu gündemden düşmüyor. Türkiye’nin organize ettiği Karadeniz’den Akdeniz’e uzanan tahıl koridoru, dünyanın tahıl ihtiyacının büyük bir kısmını karşılıyor. Ukrayna ve Rusya’nın tahıllarının Avrupa, Ortadoğu, Afrika ve Asya’ya ulaşmaması küresel anlamda bir krizi de tetikliyor.
Tahıl koridorunun durması sadece ekonomiyi etkilemeyebilir
Tahıl koridoru, sadece ekonomik değil aynı zamanda siyasi ve stratejik öneme sahip. Rusya’da 2010-2011 yıllarında yaşanan kuraklık ve yangınlar nedeniyle tahıl ihracatını durdurması o dönemde Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da başlayan Arap Baharı’nın tetikleyicilerinden biri olarak görülüyor. Bu nedenle, Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşın etkisiyle tahıl koridorunun kesintiye uğraması veya kapanması, küresel gıda güvenliği açısından ciddi bir risk oluşturuyor.
Kazanan Türkiye olacak
Tahıl koridoru projesi Türkiye için stratejik bir işbirliği fırsatı sunan tahıl koridoru Türkiye’nin dünyaya siyasi ve ekonomik açıdan baş aktör olmasını güçlendirecek. Kuzeyden gelen tahılın Türkiye’de işlenmesi hem Türk şirketlerinin de ihracatını artırılmasında kritik rol üstleniyor hem de Türkiye’nin küresel arenadaki konumunu yükseltiyor.
Dünya tahıl pazarı Türkiye’den yönetilecek
Rusya bir yıl önce başlayan Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan Temmuz ayında, kendi gıda ürünlerinin satışı önündeki engellerin kalkmaması nedeniyle çekildiğini açıklamıştı. Rusya açıklamalarında tahıl anlaşmasında masada Türkiye’yi görmek istemesi ve yapılan anlaşmaların Türkiye merkezinde yapılmasını istemesi ülkemize ihracat anlamında da büyük etkileri olacağı görülüyor.
Öte yandan krizin eşiğinde Türkiye’nin Rusya ile özellikle enerji ve gıda alanlarında önemli projeleri de bulunuyor. Ambargo altındaki Rusya’nın doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanması (TÜRKAKIM) Türkiye’nin enerji kısıtlamasına giden Avrupa’ya karşı elini güçlendiriyor.
Erdoğan ve Putin görüşmesi yeni yollar açabilir
Bugün Rusya’nın Soçi kentinde gerçekleştirilen zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. İkili görüşmenin ardından ortak basın açıklamasında gündeme getirilen alternatif önerilerin Karadeniz İşbirliği gibi kalıcı bir model sunamadığı belirtilirken Erdoğan Birleşmiş Milletler için yeni öneriler paketi hazırladıklarını bildirdi.
Putin, Rus tahılının Türkiye üzerinden Afrika’ya gönderilmesi için Katar finansmanıyla oluşturulan proje üzerinde çalıştıklarını ve iki üç hafta içerisinde başlayabileceğini açıkladı.
