Ferhat ÜNLÜ – 22 Şubat 2024
Uzunluğu: 21 metre.
Kanat açıklığı: 14 metre.
Maksimum hızı: 1.8 mach
Çıkabileceği maksimum feet: 55 bin.
Yukarıdaki özellikler ilk yerli, milli muharip uçağımız olan Kaan’ın özelliklerinden sadece birkaçı. Kaan, bunun yanı sıra süpersonik hızlara çıkabilme kabiliyetine, düşünür görünürlük ve kızıl ötesi iz bırakma gibi özelliklere de haiz.
Çıkış teknolojisi itibarıyla Kaan’ın hızı, yeni nesil savaş jetlerinin altında elbette. Jetlerin hızı mach ile ölçülüyor; mach, hareket halinde olan bir nesnenin hızının, nesnenin bulunduğu ortamdaki ses hızına oranı. Mach hesaplamasıyla Kaan’ın şu anki hızı yaklaşık 2 bin kilometreye tekabül ediyor. Dünyada bu hızı fazlasıyla aşan insanlı jetler var. Ama Kaan’ın özelliği insansız olması.
Türkiye, toplamda 115 yıllık bir mazisi olan İnsansız Hava Araçları (İHA) grubunda son 10 yılda en büyük teknolojik atılımı yaptı.
1909 yılında Amerikalı mucit Elmer Sperry’nin, uçuş halindeki uçakların dengesini sağlamak amacıyla cayroskopik (fırıldak gibi kendi ekseninde dönen) aletleri dizaynıyla başlayan İHA teknolojileri, günümüzde hava gücüne dayanan yeni bir dehşet dengesinin oluşmasına vesile oldu.
Bu yazıda World of Türkiye okurları için ülkelerin havadan havaya savunma güçlerini masaya yatırmaya çalışacağız. WoT Grubu’nun yeni çıkan Times of Defence adlı dijital dergisini ve elbette Kaan’ın ilk uçuşunu da vesile kılarak…
ÜLKELERİN KARŞILAŞTIRMALI İHA TEKNOLOJİSİ
Önce ülkelerin İHA/SİHA teknolojilerine yakından bir bakalım. Önce Anglosaksonlar: Yüz yıldır İHA teknolojisi üzerine çalışan ABD’nin pek çok farklı modelde İHA’sı var. Bunlardan bazıları şunlar: Gnat, RQ-5A Hunter, MQ-1C Grey Eagle, RQ-7A Shadow, MQ-8B Fire Scout, RQ-4A Global Hawk, RQ-2B Pioneer, RQ-7B Shadow, MQ-1B Predator, MQ-9 Reaper, RQ-4B Global Hawk, RQ-170 Sentinel, MQ-9 Reaper, CQ-10 Snowgoose, MQ-1B Predator ve MQ-9 Reaper.
Amerikalıların kuzeni İngilizlerin İHA envanteri de boş değil. İngilizler ta 1930’lardan beri İHA üretiyor. Yeni nesil İngiliz İHA’larından bazıları şunlar: Hermes 450, Thales Watchkeeper, WK450 BAE Herti, BAE Skylynx II, BAE Fury…
Gelelim Ortodoks Doğu’ya, yani Rusya’ya… Rusların, İHA’larda yerden havaya savunma sistemlerinde olduğu gibi öncü pozisyonda olduğu söylenemez. Ama envanterlerinde önemli İHA’lar var tabii. En yeni nesli Okhotnik (S 70). Okhotnik’in Rusça’daki anlamı iz süren. Rusların bir de salt intihar saldırıları için tasarlanmış İHA’sı var. Kalaşnikof tarafından üretiliyor. Adı Kamikaze.
Orion-E, Eleron-3 ve Orlan-10 taktik araçlar, şu anda Rus ordusunda kullanılan İHA’lardan bazıları. Forpost ise ordunun kullandığı tek büyük ebatlı İHA.
Çin’in envanterinde 1966’da üretimine başladığı ChangKong 1 ve son olarak 2 İHA’ları bulunuyor. Diğer Çin İHA’larından bazıları şunlar: ASN-206, Xianglong, BZK-005, WZ-5, ASN-105, ASN-206, ASN-104, WZ-5, WZ-6, WZ-50, WZ-2000.
Hindistan’ın elinde Nishant, Searcher Mk I/II, DRDO Rustom, Lakshya PTA
HAL/DRDO Gagan gibi İHA’lar var. Kıta Avrupası’nda ise Fransa’nın elinde Harfang, SAGEM Sperwer, Dassault AVE-D Petit Duc, Dassault AVE-C Moyen Duc, Dassault-Sagem SlowFast gibi İnsansız Hava Araçları bulunuyor. İran’ın envanterinde ise -Kur’an-ı Kerim’de geçen Ebabil kuşundan ilhamla- Ababil İHA’sı ve Mohajer-3 ve 4 İHA’ları bulunuyor.
İsrail de İHA üzerine çalışan ülkelerden. Türkiye, yakın zamana kadar İsrail Heron’larını kullanıyordu. İsrail’in elinde Heron haricinde IAI serisi, Aeronautics serisi ve EMIT serisi İHA’lar var.
Ve gelelim Türkiye’nin İHA’larına, ardından İHA teknolojimizin torunu olan Kaan’ın mitolojik anlamına döneceğiz. Türkiye’nin İHA teknolojisinde en öne çıkanı Bayraktar TB1 ve TB2 Taktik İHA sistemleri. Bunun haricinde TAİ Anka S de yerli İHA teknolojisinde öne çıkan bir ürün. Bayraktar Mini İHA, Malazgirt İHA ve Karayel ile bir ‘kamikaze İHA’ olan Alpagu&Kargo, TSK envanterindeki diğer bazı önemli İHA’lar.
Bunların haricinde Malazgirt Döner Kanat Mini İHA’sı, Doruk 101-A Aerostat Sistemi, TAI Akıncı SİHA’sı, Vestel Efe Min İHA, Vestel Karayel, TAI Sivrisinek (R-İHA), SE Savunma Albatross VTOL, Aselsan Arı 1T gibi yerli araçları da anmak gerekiyor. Türkiye’nin envanterinde Gnat 750, Falcan 600, Firebee, CL-89 ve Heron gibi yabancı İHA’lar da bulunuyor. Ama artık bunlara ihtiyacımız kalmadı.
MİTOLOJİ, SAVUNMA SANAYİİNDE SIK KULLANILIYOR
Mitoloji, ülkelerin savunma sanayii teknolojilerinde hep yararlanılan bir unsur olageldi. Misal Amerikalıların elinde bir Poseidon var. Ezoterizm literatüründe kayıp kıta Atlantis’te adına bir tapınak da bulunan ve hırsıyla kıtanın batmasına sebep olan Antik Yunan mitolojisinin ‘denizler tanrısı’ Poseidon, ABD savunma sanayiinde bir füzenin ismi. Bu füze, 4 bin 700 kilometre menzile sahip. En önemli özelliği denizaltılar tarafından kullanılabiliyor oluşu. Zaten ismi de bu yüzden Poseidon.
Türkiye de, Kaan’dan önce mitolojik isimleri savunma sanayiinde isim olarak kullanan ülkelerden biri. Türkiye’nin savunma sanayii ürün kataloğu incelendiğinde Akıncı, Atılgan, Efe, Koralp, Korhan, Serdar, Seyit, Nefer, Kutlu, Zafer, Alpagu, Altınay, Muhafız, Gökbey, Kağan, Cenker, Alper, Kargu, Serhat, Serdar ve Vuran gibi savaşçı isimler ve sıfatların tank, silah, kamera, drone ve füze sistemlerinde kullanıldığı görülüyor.
Kaan da Türkçe kökenli bir isim ve tarihte Türk boylarında hükümdar, lider veya başkan anlamına gelen bir unvan olarak kullanılmış. Aslında yazılışı Türkçe mantığa göre Kağan olmalı, ama yumuşak g harfi yabancı dillerde kullanılmadığı için Kaan olarak kalmasında fayda var.
Tarihte, Türk ve Moğol hükümdarları için kullanılan ‘Kaan’, gücü ve otoriteyi simgeliyordu. Türk tarihindeki en meşhur Kaan ise kuşkusuz Oğuz Kağan.
Türk ve Altay mitolojisinde Oğuz Türklerinin atası olarak kabul ediliyor. Oğuz Kağan da Türk mitolojisinde önemli yeri olan gök eksenli efsanelerden nasibini almış. Mitolojik inanışa göre Oğuz Kağan, gökten güçlü mavi ışıkla birlikte düşen güzel bir kızla evlendikten sonra ilk oymağını kurar ve bunu devlete dönüştürür. Mitolojiye göre Oğuz Kaan, savaşlarda ön saflarda savaşır ve halkının güvenliği için her şeyi yapar. Türk mitolojisinde Bozoklar gibi göksel kavimler ve Üçoklar gibi yersel kavimler vardır.
Yeni dünya düzeni kurulurken ister mitolojiden ilham alsın, ister almasın Türkiye’nin havadaki dehşet dengesinde kendi yerini sağlamlaştırması elzem. İHA ve SİHA’lardan sonra ilk milli muharip uçağımız Kaan, yeni düzendeki yerini bir nebze daha tahkim etti. Hep söylüyorum, darısı uzun menzilli hava savunma sistemlerimize… Mitolojimizde gök etkili, ama yerden havaya ve denizden havaya sistemlere de uygun isimler buluruz evelAllah.
